محيط زيست > آب - همشهري آنلاين:
رود تجن يا گرماب رود، در استان مازندران جاري است.
رودخانه تجن، رودي است كه در شرق شهرستان سرخس جاري است. اين رود از تلاقي دو رود كشف رود و هريرود بوجود آمده است.
اين رودخانه مانند ديگر رودهاي منطقه دائمي نيستند و در فصول سال با تغييرات ميزان ريزش باران، داراي نوسانات زيادي ميباشد.
رودخانه تجن بزرگترين منبع آب سطحي دشت سرخس ميباشد.
رود تجن به طول حدود 140 كيلومتر از كوههاي علي خاني، داراب كوه و سركوه از ناحيه كوهستاني هزار جريب در دامنههاي شمالي رشته كوه البرز سرچشمه ميگيرد و با گذشتن از شرق شهر ساري، نزديك آبادي خزرآباد، در 25 متري پايينتر از سطح آبهاي آزاد به درياي خزر ميريزد.
قسمت علياي تجن در بخش هزار جريب در شهرستان نكا و بخش چهاردانگه و دودانگه در شهرستان ساري، جهت عمومي جنوب شرقي ـ شمال غربي و بستري سنگلاخي دارد و ريزابههاي ببرچشمه و آبتيرچاي از ساحل راست و شيرين رود و سفيدرود و لاجيم از ساحل چپ به آن ميپيوندند.
همچنين رود دايمي زارِم رود- ظالمرود به طول حدود 100 كيلومتر با جهت عمومي شرقي ـ غربي از ريزابههاي سمت راست تجن است و در حدود 16كيلومتري جنوب شهر ساري به آن ميپيوندد.
قسمت سفلاي تجن كه از حدود 8 كيلومتري جنوب شهر ساري (نزديك آبادي تنگه لته) آغاز ميشود، در بخش مركزي شهرستان ساري با جهت عمومي جنوبي ـ شمالي جريان دارد و بستر آن ماسهاي است.
پوشش گياهي حاشيه تجن در قسمت عليا، درختان جنگلي پهن برگ مانند مازو، توسكا، سفيدار، ليكي، آزاد و انجيلي و در قسمت سفلا، انواع گياهان آبزي حاشيهاي است.
تجن در منطقه زلزله خيز البرز قرار دارد. در زمين لرزه سال 1314 پانصدمتر از مسير تجن در نزديكي محل دوسله، در حدود 33 كيلومتري جنوب شرقي شهر ساري، بسته شد.
ايرانشهر را بيشتر بشناسيم
شهرستان ايرانشهر يكي از شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان است. مركز اين شهرستان، شهر ايرانشهر است. جمعيت اين شهرستان بر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۱۵٬۹۸۱ نفر بوده است
شهرها و بخشها
بخش مركزي شهرستان ايرانشهر
دهستان ابتر
دهستان حومه (ايرانشهر)
دهستان دامن
شهر: ايرانشهر
بخش بزمان
دهستان آب رئيس
دهستان بزمان
شهر: بزمان
بخش بمپور
دهستان بمپورشرقي
دهستان بمپورغربي
شهر: بمپور
تغييرات در تقسيمات كشوري
در سال ۱۳۸۶ بخش دلگان شهرستان ايرانشهر از اين شهرستان جدا و به شهرستان دلگان ارتقاءيافت.
جغرافيا
شهرستان ايرانشهر با مساحت ۳۰۲۳۰ كيلومتر مربع در مركز استان سيستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مركز شهرستان تا مركز استان ۳۲۱ كيلومتر است. اين شهرستان داراي تعداد ۴ مركز شهري و ۴ بخش – ۱۰ دهستان و ۵۴۵ آبادي داراي سكنه است .
سرچشمه رودخانه و منتهي به رودخانههاي كاجو – باهو و رابيچ در اين شهرستان واقع ميباشد.
آب اين شهرستان ازطريق ۱۰۴۲ حلقه چاه ۱۳ رشته قنات ---رشته چشمه با ميزان آبدهي ۵/۹۵ ميليون متر مكعب و رودخانههاي كاجو با ميزان آبدهي ۵۰۰ ميليون متر مكعب بطور متوسط سالانه تأمين ميشود.
شهرستان ايرانشهر داراي اقليم بياباني گرم و خشك ميباشد. ميانگين بارش سالانه در اين شهرستان ۵/۱۰۵ميلي متر و متوسط دماي آن در سال ۸۲ از ۲/۴۷ الي ۲/۲- درجه سانتي گراد در تغيير است .
زبان و مذهب
مردم شهرستان ايرانشهر به زبان بلوچي تكلم ميكنند در اين شهرستان ۹۲/۹۹ درصد جمعيت آن را مسلمانان تشكيل ميدهند. اهل تشيع 2 درصد و اهل سنت 98 درصد مردم اين شهرستان را تشكيل ميدهند كه در دو منطقه متفاوت زندگي ميكنند.
كشاورزي و منابع طبيعي
در سال زراعي ۸۳-۱۳۸۲ سطح زير كشت محصولات زراعي و باغي شهرستان ايرانشهر بالغ بر ۳۸۰۸۴ هكتار بود كه ۷/۲۳ درصد از سطح كشت زير كشت استان را تشكيل ميداد. از اين مقدار ۲۵ درصد به كشت باغات و۷۵ درصد به زراعتهاي سالانه اختصاص دارد. محصولات عمده زراعي شهرستان غلات ميباشد .طي همان سال، ۱۵ واحد صنعتي پرورش و نگهداري دام و طيور در سطح شهرستان فعال بوده است. همچنين ميزان توليد شير، گوشت قرمز، گوشت مرغ و عسل به ترتيب ۵/۱۵، ۱/۳، ۶/۰و۰۰۲/۰ هزار تن بوده است. لازم به ذكر است اين شهرستان داراي ۴۴ واحد پرورش ماهي با توليد ۱۳۲هزار تن ميباشد.
صنعت و معدن
تعداد صنايع موجود شهرستان ايرانشهر ۷۶ واحد ميباشد كه تعداد – واحد آن در نقاط روستايي و تعداد – واحد بقيه در نقاط شهري مستقر ميباشند. درسال ۱۳۸۲ تعداد ۲ كارگاه فعال مسئوليت استخراج معادن را به عهده داشته كه عمدهترين معادن موجود در سطح اين شهرستان عبارتاند از: آهك – مرمر – منگنز – تالك – (صادره درسال ۸۳) سهم شهرستان از كارگاههاي معدني فعال استان ۳/۱۳ درصد ميباشد .
چابهار را بيشتر بشناسيم
شهرستان چابهار (نيز چاهبهار) يكي از شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان است. مركز اين شهرستان، شهر چابهار است. جمعيت اين شهرستان بر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۱۶٫۶۸۱ نفر بوده است
تقسيمات كشوري
شهرستان چاه بهار با مساحت ۲۴۷۲۹ كيلومتر مربع، در جنوب شرقي استان سيستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مركز شهرستان تا مركز استان ۶۹۱ كيلومتر است. اين شهرستان داراي ۳ مركز شهري و ۵ بخش، ۱۱ دهستان و ۵۹۲ آبادي داراي سكنه است.
بخش مركزي شهرستان چابهار
دهستان پيرسهراب
دهستان كمبل سليمان
شهر: چابهار
بخش دشتيارى
دهستان باهوكلات
دهستان سند ميرثويان
دهستان نگور
شهر: نگور
بخش پلان
دهستان پلان
دهستان تلنگ
عوارض طبيعي
سرچشمه رودخانههاي منتهي به شهرستان چابهار تماماً بخشي از حوزه آبريز بزرگ درياي عمان را تشكيل ميدهند. آن بخش از اين حوزه آبريز كه در اين شهرستان واقع شده است را حوزه آبريز رودخانه هاي سرباز، كاجو، كهير و راپيچ تشكيل ميدهد كه از ارتفاعات مكران سرچشمه ميگيرند و از شمال به جنوب جريان دارند و در انتها به دريا ميريزند. از نظر هيدروژنولوژيكي محدوده شهرستان چابهار را هفت محدوده مطالعاتي تشكيل ميدهد. در اين شهرستان، در حال حاضر تقريباً تمام بهره برداري از منابع زيرزميني صورت ميگيرد ولي اين منابع شديداً وابسته به جريانهاي سطحي اند و به همين دليل منابع حساس و آسيب پذيري هستند .
اقليم
شهرستان چابهار داراي اقليم بياباني گرم و خشك ميباشد. ميانگين بارش سالانه در اين شهرستان ۲/۱۱۴ميلي متر و متوسط دماي آن در سال ۸۲ از۸/۴۰ + الي ۸/۹+ درجه سانتي گراد در تغيير است .
كشاورزي و منابع طبيعي
در سال زراعي ۸۳-۱۳۸۲ سطح زير كشت محصولات زراعي و باغي شهرستان چابهاربالغ بر۹۹۸۷ هكتار است كه۲/۶ درصد از سطح كشت زير كشت استان را تشكيل ميدهد. از اين مقدار ۴۶ درصد به كشت باغات و۵۴ درصد به زراعتهاي سالانه اختصاص دارد. محصولات عمده زراعي شهرستان سبزيجات ،محصولات جاليزي و نباتات علوفهاي ميباشد .طي همان سال، ۲ واحد صنعتي پرورش و نگهداري دام و طيور در سطح شهرستان فعال بوده است. همچنين ميزان توليد شير، گوشت قرمز، گوشت مرغ و عسل به ترتيب ۶، ۷/۵، ۳/۰و--- هزار تن بوده است.
زبان و مذهب
مردم شهرستان چابهار به لهجه بلوچي تكلم ميكنند و فارسي محلي نيز در منطقه رايج است. در اين شهرستان ۶۵/۹۹ درصد جمعيت آن را مسلمانان سني تشكيل ميدهند
صنعت و معدن
تعداد صنايع موجود شهرستان چابهار۷۶ واحد ميباشد كه تعداد – واحد آن در نقاط روستايي و تعداد – واحد بقيه در نقاط شهري مستقر ميباشند. درسال ۱۳۸۲ تعداد ۲ كارگاه فعال مسئوليت استخراج معادن را به عهده داشته كه عمدهترين معادن موجود در سطح اين شهرستان عبارتاند از: سنگ لاشه ساختماني. سهم شهرستان از كارگاههاي معدني فعال استان ۳/۱۳ درصد ميباشد. نكته بسيار مهم اين كه: به تازگي بزرگترين و اولين شركت توليد آبهاي درماني ،انرژي زا در سطح آسيا در حال ساخت است اين شركت با نام QUEST INTRINSIC C.F.Zدر حال فعاليت مي با شد.
ويكيپديا
خاش را بيشتر بشناسيم
شهرستان خاش يكي از شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان است. مركز اين شهرستان، شهر خاش است. جمعيت اين شهرستان بر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۶۷٫۸۵۱ نفر بودهاست
تقسيمات كشوري
شهرستان خاش با مساحت ۲۳۱۰۵ كيلومتر مربع در مركز استان سيستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مركز شهرستان تا مركز استان ۱۸۰ كيلومتر است. اين شهرستان داراي تعداد ۲ مركز شهري و ۳ بخش، ۱۱ دهستان و ۷۹۹ آبادي داراي سكنهاست.
بخش مركزي شهرستان خاش
دهستان پشتكوه (خاش)
دهستان سنگان
دهستان كارواندر
دهستان كوه سفيد (خاش)
دهستان اسماعيل آباد
شهر: خاش
بخش نوكآباد
دهستان اسكل آباد
دهستان تفتان جنوبي
دهستان گوهركوه
دهستان نازيل
شهرها: نوكآباد
بخش ايرندگان
دهستان ايرندگان
دهستان كهنوك
عوارض طبيعي
ارتفاعات، رودخانهها، قنات، چاه و چشمهها (اعم از فصلي و غير فصلي) سرچشمه رودخانه و منتهي به كوه تفتان از نظر تقسيم بندي حوزهاي آبريز ايران شهرستان خاش را ۵ محدوده مطالعاتي در بر ميگيرد كه قمستهايي از سه حوزه آبريز اصلي يعني حوزههاي كوير ولت، جازموريان و ماشكيد را در بر ميگيرد. اين محدوده عبارتاند از:
دشتهاي خاش و پشتكوه از حوزه ماشكيد
دشتهاي گوهركوه و آبخوان از حوزه آبريز كوير لوت
محدودههاي ايرن دگان و كارواندر از حوزه آبريز جازموريان
در اين شهرستان تقريباً تمام بهره برداري آب توسط منابع آب زيرزميني صورت ميگيرد و رودخانههاي منطقه عموماً فصلي ميباشند. خاش يعني غيرت
آب و هوا
شهرستان خاش داراي آب و هواي گرم و خشك ميباشد. ميانگين بارش سالانه در اين شهرستان ۹/۱۷۴ ميلي متر و متوسط دماي آن از ۷ درجه سانتيگراد الي ۳۷ درجه سانتي گراد در تغيير است.
پيشينه تاريخي
خاش امروزي در نزديكي شهر قديمي خاش قرار دارد كه تاريخ پيدايش آن به پيش از حكومت نادرشاه ميرسد. اين شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامني چندان اعتباري نداشت اما نادر شاه ضمن سركوبي راهزنان، اين منطقه را امن كرد و بعدها قلعههايي ساخته شد و بدين ترتيب خاش رو به توسعه و آباداني گذاشت و از شكل يك روستا خارج شد و آرام آرام سيماي شهر به خود گرفت.
زبان و مذهب
مردم شهرستان خاش به زبان بلوچي تكلم ميكنند و لهجه خاشي اصيل و زبان فارسي نيز رايج است. ۸۶/۹۹ درصد جمعيت آن را مسلمانان تشكيل ميدهند كه برخي سني و برخي شيعه هستند
گردشگري
آتشفشان تفتان، درياچه سر دريا واقع در ارتفاعات تفتان، روستاي كوشه ، مسجد جامع ، درخت توت در روستاي گلنگور در حومه نوك آباد ، تخت رستم ، سرو كهنسال سنگان، قلعه حيدرآباد، قلعه روستاي ناصري، قلعه كمال آباد، ايرندگان، قبرستان هفتاد سال ، سرو كهنسال ده پابيد، بازارچه سرپوشيده، مناره مسجد جامع.
صنايع دستي
سوزن دوزي
سكه دوزي و آيينه دوزي
گليم و پتش بافي
توليدات حصيري
سياهچادر بافي.
صنعت و معدن
تعداد صنايع موجود شهرستان خاش، ۳۱ واحد ميباشد كه تعداد – واحد آن در نقاط روستايي و تعداد – واحد بقيه در نقاط شهري مستقر ميباشند. درسال ۱۳۸۲ تعداد ۳ كارگاه فعال مسئوليت استخراج معادن را به عهده داشته كه عمدهترين معادن موجود در سطح اين شهرستان عبارتاند از: آهك و مارن، پوزولان، لاشه ساختماني، تالك، كروميت. سهم شهرستان از كارگاههاي معدني فعال استان ۲۰ درصد ميباشد. ميزان توليدات اسمي سالانه گروه معدني غير فلزي ۵۰۰۰۰ تن ميباشد كه ۴۱/۲ درصد توليدات معدني كل استان را به خود اختصاص دادهاست
دلگان را بيشتر بشناسيم
اين شهرستان تا سال۱۳۸۶ به عنوان بخش دلگان شهرستان ايرانشهر شناخته ميشد كه در اين تاريخ به شهرستان ارتقا يافت. جمعيت اين شهرستان بنابر آمار سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۵۲٬۴۱۹ نفر بوده است.
تقسيمات
طبق مصوبه هيئت دولت؛ در مهرماه ۱۳۸۶ شهرستان دلگان به مركزيت شهر گلمورتي از تركيب بخش مركزي به مركزيت شهر گلمورتي مشتمل بر دهستانهاي گنبد علوي، دلگان و هوديان و بخش جلگه هاشم به مركزيت روستاي چگرد مشتمل بر دهستانهاي جلگه چاه هاشم و چاه علي (موتور علي) در تابعيت استان سيستان و بلوچستان ايجاد گشت.
بخش مركزي:
دهستان گنبد علوي
دهستان دلگان
دهستان هوديان
مركز بخش: شهر گلمورتي
بخش جلگه چاه هاشم
دهستان جلگه چاه هاشم
دهستان چاه علي
مركز بخش: روستاي چگرد
زهك را بيشتر بشناسيم
شهرستان زهك يكي از شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان ايران است. مركز اين شهرستان، شهر زهك است. جمعيت اين شهرستان بر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۷۱٫۴۶۲ نفر بوده است
تقسيمات كشوري
بخش مركزي شهرستان زهك
دهستان خواجه احمد
دهستان زهك
شهر: زهك
بخش جزينك
دهستان جزينك
دهستان خمك
سراوان را بيشتر بشناسيم
شهرستان سَراوان يكي از شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان ايران است. مركز اين شهرستان شهر سراوان است. جمعيت اين شهرستان بر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۳۹٬۹۵۰ نفر بوده است . همچنين جمعيت اين شهرستان در سرشماري سال ۱۳۷۵ برابر با ۱۶۸٫۰۲۴ نفر گزارش شده است .
تقسيمات كشوري
بخش مركزي شهرستان سراوان
دهستان حومه (سراوان)
دهستان گشت
شهر: سراوان
بخش جالق
دهستان جالق
دهستان كله گان
دهستان ناهوك
شهر: جالق
بخش زابلي
دهستان بيرك
دهستان زابلي
شهر: زابلي
بخش سيب و سوران
دهستان پسكوه
دهستان سيب و سوران
شهر: سوران
بخش بم پشت
دهستان بم پشت
دهستان كشتگان
دهستان كوهك اسفندك
شهر: سيركان
بخش هيدوچ
دهستان كنت
دهستان هيدوچ
شهر: هيدوچ
بناهاي تاريخي
مهمترين بناهاي تاريخي اين شهرستان عبارتاند از: قلعه سب، قلعه و مسجد جامع دزك، قلعه كنت، قلعه پسكوه و...
سرباز را بيشتر بشناسيم
شهرستان سرباز يكي از شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان ايران است. مركز اين شهرستان، شهر راسك است. جمعيت اين شهرستان بر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۶۴٫۶۹۵ نفر بوده است .
شهرستان سرباز داراي چهار بخش و هشتصد روستا است. در اين شهرستان ۹۸٫۵ درصد اهل سنت مي باشند و داراي ۱۲۱ كيلومتر مرز مشترك با كشور پاكستان مي باشد. سي حوزه علميه كه دو تاي آن از حوزه هاي بزرگ و معروف ميباشد در اين شهرستان وجود دارد كه سالانه هفتصد طلبه از آنها دانشآموخته ميشود.
سيب و سوران را بيشتر بشناسيم
شهرستان سيب و سوران به مركزيت سوران در استان سيستان و بلوچستان قرار دارد.
جمعيت كل شهرستان طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۶۱۵۰۷ نفر بوده است.
تقسيمات كشوري
بخش سيب و سوران
دهستان پسكوه
دهستان سيب و سوران
شهر: سوران
كنارك را بيشتر بشناسيم
شهرستان كنارك يكي از شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان ايران است. مركز اين شهرستان، شهر كنارك است. جمعيت اين شهرستان بر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۷۱٫۰۶۳ نفر بوده است
تقسيمات كشوري
بخش مركزي شهرستان كنارك
دهستان جهليان
دهستان كهير
شهر: كنارك
بخش زرآباد
دهستان زرآباد شرقي
دهستان زرآباد غربي