تنگستان را بيشتر بشناسيم

شهرستان تنگستان يكي از ۹ شهرستان استان بوشهر است و داراي دو بخش مركزي و دلوار است. مركز آن شهر اهرم است.

شهرستان تنگستان داراي ۱۹۲۶ كيلومتر مربع وسعت است و در جنوب شرقي بوشهر قرار دارد و فاصله آن تا مركز استان ۵۴ كيلومتر است. تنگستان بين ۲۸ درجه و۵۳ دقيقه عرض شمالي و۵۱درجه و۱۷دقيقه طول شرقي قراردارد واز شمال و مشرق به شهرستان دشتستان، از جنوب شرقي به شهرستان دشتي، از جنوب غربي به شهرستان دير و خليج فارس، از شمال غربي به شهرستان بوشهر و از غرب به خليج فارس محدود است.

محصولات تنگستان غلات ، خرما، تنباكو ، مركبات وانار است. شغل اهالي آن كشاورزي، باغداري، حصيربافي و عبا بافي است.

دلوار يكي از شهرهاي تنگستان است كه زادگاه رئيسعلي دلواري در اين شهر است و در حاشيه خليج فارس قرار دارد.

تقسيمات كشوري
بخش مركزي شهرستان تنگستان
دهستان اهرم
دهستان باغك
شهر اهرم

بخش دلوار
دهستان بوالخير
دهستان دلوار
شهر اهرم

مركز شهرستان تنگستان شهر اهرم مي‌باشدكه در متن شهر دلوار ذكر شده‌است دلوار مركز بخش ساحلي تنگستان مي‌باشد.

آثار تاريخي
آثار باستاني، تاريخي و زيارتي شهرستان تنگستان: گور دختر، كاخ «كوروش» هخامنشي برازجان، كاروان سراي مشيرالملك برازجان، پل مشير، كوشك اردشير، آثار شهر صفاره، تل مر، آرامگاه «شيخ منصور خزاعي، بقعه آقا ميرهداف، قلاسوز، آثار تاريخي شهر توز، كاروانسراي دالكي، چهل خانه، كاخ بردك سياه، شاهزاده ابراهيم، منابع طبيعي سركره، كوه قلعه در شرق برازجان، كاخ سنگ سياه در كنار روستاي قبوط، تل پهن در جنوب غربي شهر برازجان، شاهزاده »محمد« واقع در شهر ارم، امام زاده دوقلو در روستاي خون، قصر دختر در نزديكي شهر ارم، تل باغ شهيد نزديك روستاي بنداروز، شاهزاده »محمد« و قبرستان قديمي دهرود سفلي، چشمه‌هاي آب گرم دالكي، درهٔ فارياب، امام زاده »جعفر« روستاي دهقايد، پير مختك در روستاي نظرآقا، حمام قديم دهرود سفلي، شاهزاده »نورالله« در غرب بنداروز، شاهزاده »ابوالقاسم« در روستاي گندم ريز، بي بي خاتون در روستاي نظرآقا، شاه »صادق« و شاه »حسنعلي« در روستاي خوش مكان، قلعهٔ شهر شبانكاره، شاه »غيب الدين« در روستاي سركره، شاه »قطب الدين حيدر« در روستاي درودگاه، قلعهٔ روستاي زير راه، شاه »پسرمرد« در بخش بوشكان، »آغا بابا كوسه« در نزديكي روستاي پلنگي، شاهزاده »احمد« شهر دالكي، شاهزاده »ابراهيم« در نزديك شهر كلمه، باغ شيرين روستاي طلحه، امام زاده »محمد باقر« در روستاي دشتي اسماعيل خاني، شاه »نورالدين« روستاي چاه عربي، »شاه حسين« روستاي چاه خاني، »خليل خالق« در روستاي دهرود عليا، سد رئيس‌علي دلواري بخش شبانكاره، بازار سرپوشيدهٔ شمالي و جنوبي برازجان، بازار تره بار فروشي برازجان و... .

شهرستان جَم يكي از شهرستان‌هاي جنوب ايران است كه در استان بوشهر جا دارد و مركز آن نيز شهر جم است.

جم از مناطق كوهستاني و خوش آب وهواي استان بوشهر است.

تقسيمات كشوري
بخش مركزي شهرستان جم
دهستان جم
شهرها: جم

دهستان كوري حياتي
بخش ريز
دهستان انارستان
دهستان ريز
دهستان تشان
شهرها: ريز

دشتستان را بيشتر بشناسيم

شهرستان دشتستان بزرگ ترين و پرجمعيت ترين شهرستان استان بوشهر است. مركز اين شهرستان شهر برازجان است.شهرستان دشتستان از نظر مساحت، بزرگ‌ترين شهرستان استان بوشهر با وسعت ۳۷۱/۶ كيلومتر مربع است.

جمعيت

دشتستان پرجمعيت ترين شهرستان استان بوشهر مي‌باشد جمعيت اين شهرستان در حدود ۰۰۰/۳۱۰ نفر مي‌باشد. شهرستان دشتستان در شرق بندر بوشهر و بر سر راه ارتباطي و بازرگاني شيراز به بوشهر و شيراز به عسلويه واقع شده‌است. اين شهرستان از سه بخش و هشت شهر و ۱۹۲ روستا تشكيل شده‌است. خرما مهم‌ترين محصول كشاورزي اين منطقه بوده و نقش مهمي در اقتصاد اين شهرستان و استان و كشور دارد.

وسعت

دشتستان از نظر وسعت بزرگترين شهرستان استان بوشهر مي‌باشد كه شامل جغرافياي بسيار متنوعي مي‌باشد

تاريخ

دشتستان از قديمي ترين مناطق ايران است.شهرستان دشتستان قديمي ترين شهرستان استان و از قديمي ترين شهرستان ايران مي‌باشد كه قدمت آن تقريبا تا ۷هزار سال مي‌رسدو كه در آن زمان از مهمترين مناطق ايران بوده. از آثار تاريخي مي‌توان به كاخ زمستاني كورش در شهر برازجان- شهر تاريخي توز يا توج - تل مر - تل خندق - گور دختر( آرامگاه دختر كورش ) - آتشكده (در نزديكي تل خندق) - كاروانسراي مشيرالملك (در شهر برازجان) و... كه تمامي اين آثار در دشتستان و اطراف برازجان قرار دارند اشاره كرد.

تقسيمات كشوري

بخش مركزي شهرستان دشتستان
دهستان حومه
دهستان دالكي
دهستان زيارت
شهرها: برازجان و دالكي

بخش سعدآباد

دهستان زيرراه
دهستان وحدتيه
شهرها: سعدآباد و وحدتيه

بخش شبانكاره

دهستان شبانكاره
شهرها: شبانكاره .

بخش آب پخش

دهستان دشتي شبانكاره
شهرها: آب پخش.

بخش ارم

دهستان ارم
دهستان دهرود
شهرها: تنگ ارم

بخش بوشكان

دهستان بوشكان
دهستان پشتكوه
شهرها: كلمه.

آتشكده خورموج يا آتشكده كوه مند از آثار باستاني و مهم دشتي است كه در دامنه كوه مند و به فاصله ۳۰ كيلومتري خورموج، غرب روستاي زاير عباسي قرار دارد. در ارتفاع سنگي مشرف به رودخانه خشكي كه بستر رودخانه قديمي است آثار حجاري و كوه تراشي در دل صخره وجود دارد از بستر رودخانه راهي به ارتفاع ۶۰ متر كه اولين مدخل آتشكده‌است، كشيده شده‌است. يك شاه نشين با يك سكوي مياني و يك سكوي افقي كه در سمت راست شاه نشين قرار گرفته و يك اطاق قوسي با انحناي منظم كه با سنگ و گچ و گل ساخته شده جالب توجه‌است. نماي خارجي فعلي آتشكده عبارت از يك مدخل با سقف قوسي و دو مدخل مستدير القاعده و ده حفره به شكل مدخل‌هاي طرفين سكوي شاه نشين مدخل اصلي و با اندازه‌هاي متفاوت كه به احتمال به منزله پنجره و نورگيرهاي رواقهاي اصلي آتشكده بوده‌اند.

آتشكده از سه طبقه مياني يا اصلي، تحتاني و فوقاني تشكيل شده‌است كه با هم ارتباط داشته و در عين ارتباط، نوع ساختمان هر يك با ديگري متفاوت بوده كه گويا از هر يك از طبقات براي منظور خاصي استفاده مي‌شده‌است. در بستر رودخانه خشك فعلي آثار ساختمان‌ها و آبگردان‌ها و بندهايي در اراضي پاي كوه و در اطراف مسيل وجود دارد كه از وجود ميدان بزرگي در جلوي كلات حكايت مي‌كند كه سطح آن با خاك و سنگ بالا آورده بوده‌اند. با توجه به وجود آثار آب انبار و بقاياي درختاني از فاصله دويست متري پاي كوه احتمال مي‌رود در جلوي آتشكده ميداني وجود داشته و براي جلوگيري از نفوذ سيلاب‌هاي شديد در اطراف تپه، بندهاي زيادي از سنگ و گچ ساخته بوده‌اند.

بيش از نيم قرن پيش در جانب شمالي آتشكده و پشت كوه نيز آثار حفره‌ها و شاه نشين و درختاني وجود داشته‌است و از آنجا راهي به آتشكده منتهي مي‌شده‌است كه به مرور زمان بر اثر ريزش كوه آن آثار ازبين رفته‌اند. گويا نقشه اصلي مقاير كلات متأثر از مقابر فنيقي است و با توجه به طرز قرار گرفتن دخمه‌ها بر روي يكديگر و كم شدن تدريجي ابعاد آن‌ها در طبقات بالاتر، همان نقشه زيگورات‌ها و ميل‌هاي خاص مضرس است كه اصلي ايلامي و بابلي دارد اما نقشه صليبي دهليزها نقشه هندي و ايراني است. مقابر كلات داراي صفحه‌اي مستقل و در عين حال متأثر از تمدن‌هاي مختلف ايراني و هندي و آشوري، فنيقي و ايلامي است.