خاش را بيشتر بشناسيم

شهرستان خاش يكي از شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان است. مركز اين شهرستان، شهر خاش است. جمعيت اين شهرستان بر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۶۷٫۸۵۱ نفر بوده‌است

تقسيمات كشوري

شهرستان خاش با مساحت ۲۳۱۰۵ كيلومتر مربع در مركز استان سيستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مركز شهرستان تا مركز استان ۱۸۰ كيلومتر است. اين شهرستان داراي تعداد ۲ مركز شهري و ۳ بخش، ۱۱ دهستان و ۷۹۹ آبادي داراي سكنه‌است.

بخش مركزي شهرستان خاش

دهستان پشتكوه (خاش)
دهستان سنگان
دهستان كارواندر
دهستان كوه سفيد (خاش)
دهستان اسماعيل آباد
شهر: خاش

بخش نوك‌آباد

دهستان اسكل آباد
دهستان تفتان جنوبي
دهستان گوهركوه
دهستان نازيل
شهرها: نوك‌آباد

بخش ايرندگان

دهستان ايرندگان
دهستان كهنوك

عوارض طبيعي

ارتفاعات، رودخانه‌ها، قنات، چاه و چشمه‌ها (اعم از فصلي و غير فصلي) سرچشمه رودخانه و منتهي به كوه تفتان از نظر تقسيم بندي حوزه‌اي آبريز ايران شهرستان خاش را ۵ محدوده مطالعاتي در بر مي‌گيرد كه قمستهايي از سه حوزه آبريز اصلي يعني حوزه‌هاي كوير ولت، جازموريان و ماشكيد را در بر مي‌گيرد. اين محدوده عبارت‌اند از:

دشتهاي خاش و پشتكوه از حوزه ماشكيد

دشتهاي گوهركوه و آبخوان از حوزه آبريز كوير لوت
محدوده‌هاي ايرن دگان و كارواندر از حوزه آبريز جازموريان
در اين شهرستان تقريباً تمام بهره برداري آب توسط منابع آب زيرزميني صورت مي‌گيرد و رودخانه‌هاي منطقه عموماً فصلي مي‌باشند. خاش يعني غيرت

آب و هوا

شهرستان خاش داراي آب و هواي گرم و خشك مي‌باشد. ميانگين بارش سالانه در اين شهرستان ۹/۱۷۴ ميلي متر و متوسط دماي آن از ۷ درجه سانتيگراد الي ۳۷ درجه سانتي گراد در تغيير است.

پيشينه تاريخي

خاش امروزي در نزديكي شهر قديمي خاش قرار دارد كه تاريخ پيدايش آن به پيش از حكومت نادرشاه مي‌رسد. اين شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامني چندان اعتباري نداشت اما نادر شاه ضمن سركوبي راهزنان، اين منطقه را امن كرد و بعدها قلعه‌هايي ساخته شد و بدين ترتيب خاش رو به توسعه و آباداني گذاشت و از شكل يك روستا خارج شد و آرام آرام سيماي شهر به خود گرفت.

زبان و مذهب

مردم شهرستان خاش به زبان بلوچي تكلم مي‌كنند و لهجه خاشي اصيل و زبان فارسي نيز رايج است. ۸۶/۹۹ درصد جمعيت آن را مسلمانان تشكيل مي‌دهند كه برخي سني و برخي شيعه هستند

گردشگري

آتشفشان تفتان، درياچه سر دريا واقع در ارتفاعات تفتان، روستاي كوشه ، مسجد جامع ، درخت توت در روستاي گلنگور در حومه نوك آباد ، تخت رستم ، سرو كهنسال سنگان، قلعه حيدرآباد، قلعه روستاي ناصري، قلعه كمال آباد، ايرندگان، قبرستان هفتاد سال ، سرو كهنسال ده پابيد، بازارچه سرپوشيده، مناره مسجد جامع.

صنايع دستي

سوزن دوزي
سكه دوزي و آيينه دوزي
گليم و پتش بافي
توليدات حصيري
سياه‌چادر بافي.

صنعت و معدن

تعداد صنايع موجود شهرستان خاش، ۳۱ واحد مي‌باشد كه تعداد – واحد آن در نقاط روستايي و تعداد – واحد بقيه در نقاط شهري مستقر مي‌باشند. درسال ۱۳۸۲ تعداد ۳ كارگاه فعال مسئوليت استخراج معادن را به عهده داشته كه عمده‌ترين معادن موجود در سطح اين شهرستان عبارت‌اند از: آهك و مارن، پوزولان، لاشه ساختماني، تالك، كروميت. سهم شهرستان از كارگاه‌هاي معدني فعال استان ۲۰ درصد مي‌باشد. ميزان توليدات اسمي سالانه گروه معدني غير فلزي ۵۰۰۰۰ تن مي‌باشد كه ۴۱/۲ درصد توليدات معدني كل استان را به خود اختصاص داده‌است