لالِجينْ (لاله‌جينْ) يكي از شهرهاي شمالي استان همدان است كه در بخش لالجين شهرستان بهار واقع شده‌است. اين شهر در طول جغرافيايي ۴۸ درجه و ۲۸ دقيقهٔ شرقي و عرض جغرافيايي ۳۴ درجه و ۵۸ دقيقهٔ شمالي قرار گرفته و ۱۷۳۱ متر از سطح دريا ارتفاع دارد.
برپايهٔ سرشماري سال ۱۳۸۵ خورشيدي، لالجين جمعيتي بالغ بر ۱۴٬۷۲۴ نفر را در خود جاي داده و به‌عنوان دومين شهر شهرستان بهار شناخته مي‌شود. قحطي سال ۱۲۸۸ هجري و شورش مردم عليه غلامعلي خزايي (خان وقت) در سال ۱۳۳۱ خورشيدي از وقايع مهم اين شهر محسوب مي‌شود.
لالجين در محاورات مردم استان همدان اغلب به‌صورت «لَلين» و «لالون» تلفظ مي‌شود. ساكنان اين شهر به زبان تركي آذربايجاني سخن گفته و پيرو مذهب شيعهٔ دوزاده‌امامي هستند. لالجين در ۹ كيلومتري بهار و ۲۰ كيلومتري همدان قرار گرفته‌است
وجه تسميه
به اعتقاد برخي از محققان، نام كنوني شهر لالجين تغييريافتهٔ واژهٔ «لاچين» است كه نام يكي از قبيله‌هاي ترك‌زبان بوده‌است. از همين روي به احتمال زياد در گذشته قبيلهٔ مذكور اين منطقه را براي سكونت برگزيده و ساكن آن شده‌است. به همين جهت شهر لالجين به اين نام مشهور گشته و به‌عنوان سرزمين تركان لاچين شناخته شده‌است.
به اعتقاد گروهي ديگر از محققان، واژهٔ لاله‌جين (لالجين) از دو بخش «لاله» و «جين» تشكيل يافته‌است. جين پسوند مكان براي برخي از شهرها و روستاهاي استان همدان نظير توي‌جين، ديوجين، فارس‌جين، گنده‌جين و وفرجين است؛ برهمين اساس، لاله‌جين (لالجين) به معناي آبادي لاله است.
به اعتقاد برخي از اهالي شهر، لشگر چنگيزخان مغول به هنگام گذر از همدان وارد لالجين شده و گروهي از اهالي اين شهر را به چين فرستاده تا از هنرمندان آن سرزمين سفالگري را بياموزند. اين افراد پس از آموختن سفالگري به لالجين برگشته‌اند و از همين روي اين روستا «لاله‌چين» نام گرفته‌است
برپايهٔ سرشماري عمومي نفوس و مسكن مركز آمار ايران، جمعيت لالجين در نخستين سرشماري رسمي ايران در سال ۱۳۳۵ خورشيدي بالغ بر ۵٬۴۶۸ نفر بوده كه اين تعداد در سال ۱۳۴۵ خورشيدي به ۷٬۰۴۳ نفر، در سال ۱۳۵۵ خورشيدي به ۷٬۸۹۳ نفر، در سال ۱۳۶۵ خورشيدي به ۱۲٬۲۶۱ نفر و در سال ۱۳۷۵ خورشيدي به ۱۳٬۹۳۶ نفر افزايش يافته‌است
براساس سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال ۱۳۸۵ خورشيدي، جمعيت لالجين در اين سال بالغ بر ۱۴٬۶۸۹ نفر بوده كه از اين تعداد، ۷٬۵۹۲ نفر مرد و ۷٬۰۹۷ نفر زن بوده‌اند؛ همچنين برپايهٔ همين سرشماري، شمار افراد باسواد اين شهر ۱۱٬۰۳۱ نفر و شمار افراد بي‌سواد ۲٬۴۹۰ نفر بوده‌است.
جمعيت لالجين پس از سال ۱۳۲۹ خورشيدي روبه افزايش نهاده‌است؛ به گونه‌اي كه بيش‌ترين ميزان رشد جمعيت اين شهر مربوط به سال‌هاي ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵ خورشيدي است كه طي اين مدت جمعيت لالجين ساليانه به‌طور ميانگين ۴٫۵ درصد افزايش يافته‌است. رشد جمعيت اين شهر در بيست سال گذشته كاهش يافته‌است
ساكنان لالجين به لهجه‌اي خاص از زبان تركي آذربايجاني سخن مي‌گويند كه نسبتاًً با گويش مردم آذربايجان متفاوت بوده و از نظر لحن تكلم به زبان قشقايي‌هاي استان فارس و شاهسون‌هاي استان‌هاي قم و مركزي نزديك است. پيشينه و چگونگي ورود زبان تركي به اين ناحيه هنوز به درستي مشخص نيست. برطبق اسناد به‌دست آمده از حفاري‌هاي چهارراه مركزي لالجين، همچون سنگ قبرهاي متعلق به قرن پنجم هجري كه هم‌اكنون در موزهٔ تپهٔ هگمتانهٔ همدان نگهداري مي‌شوند، پيشينهٔ استقرار و سكونت در اين ناحيه، فراتر از سدهٔ پنجم هجري است.
شهر لالجين ايستگاه مستقل هواشناسي نداشته و تنها ايستگاه باران‌سنجي در اين شهر ايجاد شده‌است. البته باتوجه به نزديكي لالجين به ايستگاه‌هاي هواشناسي همدان و بهار كه اختلاف چنداني از لحاظ فاصله و ارتفاع باهم ندارند، ميانگين دماي سالانهٔ منطقه ۱۰٫۵ درجهٔ سانتي‌گراد بالاي صفر است كه ميانگين بيش‌ترين دماي سالانه مربوط به تيرماه با ۲۴ درجهٔ سانتي‌گراد بالاي صفر و ميانگين كم‌ترين دماي سالانه مربوط به دي‌ماه با ۵ درجهٔ سانتي‌گراد زير صفر است. ميانگين روزهاي يخبندان منطقه نيز ۱۳۶٫۳ روز بوده كه از آذرماه آغاز شده و تا فروردين ادامه مي‌يابد
مالكيت
چهار دانگ از كل زمين‌هاي لالجين متعلق به خان لالجين (غلامعلي خزايي) بوده و دو دانگ ديگر آن نيز به نصرت‌الملك علي‌خان پسر رستم‌خان قراگؤزلؤ تعلق داشته‌است. نصرت‌الملك اين دو دانگ را مهريهٔ همسرش زبيده (دختر فتحعلي شاه) قرار داد و هم‌اكنون زبيده‌خاتون يك سوم قريهٔ لالجين را بابت مهريه و صداق شرعي مالك است.
امروزه دو دانگ از تمام زمين‌هاي مسكوني و كشاورزي شهر لالجين موقوفه بوده و اين امر مشكلات بسياري را درپي داشته‌است؛ البته سازمان اوقاف و امور خيريه، مدرك معتبري مبني بر موقوفه‌بودن زمين‌ها به مسئولان و معتمدان اين شهر (از جمله شوراي شهر لالجين) ارائه نكرده‌است
مراكز دولتي و غير دولتي
از جملهٔ مراكز دولتي و غيردولتي لالجين مي‌توان به انجمن معتادان گمنام، باشگاه بيليارد، باشگاه ورزشي مسعود، بانك تجارت، بانك رفاه، بانك سپه، بانك صادرات، بانك كشاورزي، بانك ملت، بانك ملي ايران، بانك نصر، بخشداري لالجين، بنياد قرآن، پاسگاه نيروي انتظامي، پست‌بانك، خدمات ارتباطي، دفتر امام جمعه، شركت مخابرات، شركت نفت، شهرداري لالجين، شوراي شهر لالجين، صندوق قرض‌الحسنهٔ مهديه، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، كتابخانهٔ دولتي علامه طباطبايي، كميتهٔ امداد، مؤسسهٔ مالي و اعتباري مهر، مجموعهٔ فرهنگي آويني و نظام مهندسي لالجين اشاره كرد.
كشاورزي
شهر لالجين در دشت نسبتاً همواري واقع شده و روخانهٔ قوري‌چاي در شمال و رودخانهٔ يكه‌چاي در جنوب آن جريان دارد. اين منطقه از لحاظ آب‌هاي زيرزميني بسيار غني بوده و ساكنان آن به ايجاد چاه‌هاي عميق و نيمه‌عميق روي آورده‌اند.
موتورهاي آب موجود در پيرامون لالجين، آب موردنياز كشاورزي در اين منطقه را فراهم آورده و اغلب ساكنان به كشت انگور، جو، چغندر، سيب‌زميني، سير، و گندم اشتغال دارند. پيش‌تر آبياري باغ‌ها و زمين‌هاي كشاورزي شهر از طريق چشمه‌ها، رودخانه‌ها و كاريزها صورت مي‌گرفته كه هنوز هم برخي از كاريزهاي تاريخي مربوط به دورهٔ صفويه در شمال و شمال غرب شهر ديده مي‌شوند.