بهبهان يكي از شهرهاي استان خوزستان در ايران است. به استناد دانشنامه ايرانيكا شهر بهبهان با جمعيت شهري حدود 202٬00 نفر (بر اساس سرشماري سال 1986)مركز شهرستان بهبهان نيز است.اين شهر از ديرباز مركزيت منطقه ارگان و كهگيلويه را بر عهده داشته است.
پيشينه شهر
ارگان/ آرياگان/ ارجان در زمان ساسانيان در محلي كه هم اكنون در بخش شمال بهبهان واقع است و يادگارهايي از تمدن عيلامي را در خود جاي داده است بازسازي شده و به نام آرياگان ناميده شد. آرياگان در زمان ساسانيان يكي از چهار شهر مهم ايران بود. زمينهاي حاصلخيز و آب كافي كه از رودخانههاي مجاور تامين ميشد باعث رونق كشاورزي اين منطقه شده بود. قرار گرفتن بر راه بين فلات ايران و جلگه خوزستان ارگان را به مركز تجاري تبديل نموده بود كه اهميت استراتژيك غير قابل انكاري داشت. بيشتر زمينهاي آرياگان به كشت انگور و زيتون اختصاص داشت و گونههاي مختلف غلات در ارگان بسيار پربار بودند. ناصر خسرو قبادياني بلخي در كتاب خود ميآورد كه كشت زيتون در ارگان به اندازهاي بود كه وقتي از زمين به بالا مي نگري ديدن آسمان امكان ندارد. ارگان آخرين شهري بود كه در برابر يورش اسكندر مقاومت كرد. سردار محلي ارگان به نام آريابرزن (آريوبرزن) در تنگهاي به نام "تنگ تكاب" (شمال بهبهان كنوني) راه را بر اسكندر بست و به همراه تمامي يارانش شهيد شدند. بعدها بر اثر زمين لرزه شكستن سدي كه بر رودخانه تاب/طاب (مارون كنوني) بسته شده بود ارگان به زير آب رفت. مردمي كه از زلزله و غارت قبايل كوچ نشين مناطق مجاور (كهگلويه كنوني) جان به در بردند در منطقهاي كه پيش از آن محل نيايششان بود و بهان ناميده ميشد گرد هم آمدند و براي چندگاهي آنجا زيستند. بعدها گروهي از مهاجرين دياربكر (در تركيه كنوني) به اين افراد افزوده شدند و در محلي كه بهتر از "بهان" بود شهري را بنا كردند كه به"بهان" ناميده شد. پس از يكجا نشين شدن عشاير در زمان رضا شاه پهلوي اقوامي از "لر"هاي كوچ نشين در اطراف بهبهان سكني گزيدند كه زبان و آداب و رسومشان به كلي با بهبهاني ها متفاوت است. در همين زمان و پس از تقسيمات جديد كشوري بهبهان از استان فارس جدا شده و به استان خوزستان پيوست.
امروزه جمعيت بهبهان را تركيبي از پارسي تبارهاي بهبهاني و لرهاي مهاجر از اطراف تشكيل ميدهند. مردم بهبهان فارسي را به لهجه محلي بهبهاني صحبت ميكنند كه گونهاي كهن از سخن گفتن پارسي است و شباهت هايي دستوري با گويش مردم بخشهايي از استان فارس (براي نمونه اردكان) و همچنين بخشهايي از استان بوشهر دارد. براي نمونه: جاي شناسه فاعلي و مفعولي در گويش بهبهاني با فارسي امروزي متفاوت است. فعل كشتتم به معناي "تو مرا كشتي" ميباشد و همانگونه كه مي بينيد شناسه فاعلي ("ت" دوم) پيش از شناسه مفعولي (م) به كار برده ميشود. اين روند ساختار سازي در كرد زبانهاي منطقه اورامان نيز رايج است. واژگان و الفاظي مثل "كو" شناسه تعريف جمع (بچكو = بچه ها) و "پيرسيك" و "پيرسوك" (به معناي پرنده پرستو) كه در استان فارس به چشم ميآيند در بهبهان نيز رايجند. مردم بهبهان براي فعل "رفتن" هنوز از مصدر " شدن " استفاده ميكنند كه اين در نوشتارهاي پارسي باستاني و همچنين لهجههاي قديمي مردم تنگستان و بوشهر و با اندكي تغيير در استانهاي كردستان و كرمانشاه و آذربايجان غربي ("بچيم" به معناي "بشيم" يا "برويم") نيز بگوش ميرسد.
از شاعران نامي بهبهان ميتوان از ميرزاي شوقي (دوران قاجار) نام برد كه مجموعه اشعار او به تازگي گردآوري و با نام ديوان اشعار ميرزاي شوقي چاپ شده است.
از موسيقيدانهاي بهبهان نيز ميتوان به نكيسا (متفاوت از نكيساي نامي) اشاره نمود كه در نوازندگي تار و آواز بسيار چيره دست بوده است.
جاذبههاي گردشگري
مكانهاي تاريخي بهبهان شامل آتشكده چهار طاقي (ساساني) ، پل و بند ارجان (ساساني)، حمام بكان (ساساني) و مدرسه خيرآباد (صفوي) ، ويرانههاي شهر باستاني ارگان (آرياگان) ، تنگ سورك (اشكاني)، قلعه ارگان و خانه نجف خان ميباشند. در سالهاي اخير سازمان ميراث فرهنگي اقدام به مرمت خانه محسنيها كرده است كه متعلق به زمان رضاشاه است. از ديگر جاذبههاي بهبهان ميتوان به موزه مردم شناسي اشاره كرد. همچنين بهبهان با وجود آب و هواي گرم و خشك منطقه ، از مناظر طبيعي بخصوص در فصل بهار برخوردار است.همچنين منطقهٔ تفريحي خارستان كه تازگي ها درست شده يكي از پربازديدترين مناطق شهرستان ميباشد
مراكز ديدني
آبانبار مله پير گل سرخ
قلعه ارجان
قلعه هاي گلاب
قلعه باسيف
محوطه باستاني ارجان
ويرانه هاي شهربه گوار
پل امام رضا
پل كسري
پل دختر ارجان
پل بند بكان
كتيبه تنگ تكآب
رودخانه زهره
مسجد جامع بكان
يكي از روستاهاي حومه بهبهان روستاي برج بموني آقا مي باشد كه در هفده كيلومتري جنوب شرقي آن واقع است . در روستاي برج بموني آقا يك برج كه بالاي تپه مشرف بر رودخانه از بناهاي اوايل قاجاريه است هنوزپيداست .علاوه بر اين تنوره از زمان گبر در كنار قنات هاي قديمي مر بوط به پيش از اسلام و يك آسياب آبي موجود است . يك پل فلزي نفر رو معلق مربوط به شركت نفت ايران - انگليس در روستاي برج بموني قرار دارد. اكثر اهالي ساكن اين روستا از خانواده هاي قره باغي از ايل آقاجري مي باشند.
پاركهاي شهر
شهرستان بهبهان داراي چندين پارك ميباشد كه از آن جمله ميتوان به پاركها آزادگان - بعثت - پارك كوثر - پارك ملت - پارك پرديس اشاره كرد كه در نقاط مختلف شهر پراكنده هستند.
ميادين اصلي شهر
مهمترين ميدان اين شهر ميدان شهيد جوانمردي است كه در مركز شهر قرار دارد.از ديگر ميادين آن ميتوان به ميدا بانك ملي - فلكه شيراز - ميدان هلال احمر(شير خورشيد سابق) - ميدان بيد بلند - ميدان دانشجو - ميدان معلم اشاره كرد.
منطقه شهري بهبهان
از مهمترين مناطق شهري ميتوان به هاشم آباد - منطقه تختي - كوي حجت - كوي پليس - كوي ذوالفقاري - منطقه مطهري - عدالت - چمنك -محله بقال ها - دانشگاه - كوي شهيد محمد جعفري اشاره كرد البته بيشتر جمعيت شهري در مركزشهر قرار دارند و منطقهاي مثل محمد جعفري جز مناطق حاشيه نشين محسوب ميشود.