راز خراسان شمالي - آكاايران
راز از شهرهاي استان استان خراسان شمالي است كه در بخش راز و جرگلان از توابع شهرستان بجنورد قرار گرفته‌است و در سال ۱۳۸۵، تعداد ۵٫۲۲۷ نفر جمعيت داشته‌است
منطقه راز در حدود ۴۵ كيلومتري مرز ايران و تركمنستان و به مسافت ۱۲۰ كيلومتري شمال بجنورد قرار دارد. راز درزمانهاي قديم جزء سرزمين نساو ابيورد بوده‌است و وجه تسميه راز نيز به خاطر وجود انگورهاي رز بوده. كه در دره‌اي كه در حال حاظر وجود دارد وبه گويش محلي به دره رزندر معروف مي‌باشد. راز داراي آب وهواي كوهستاني مي‌باشد و مردم اين شهر در محيطي با درآمد كافي كه از دامداري و كشاورزي و باغات موجود در ابيدر و كشكيدر و ناحيه ججنوب غربي كه در زبان رازي به جلگه معروف است زندگي مي‌كنند به دليل عدم وجود گاز شهري دراين منطقه مردم اين منطقه جهت پخت وپز از نفت وكپسول گاز استفاده مي‌كنند بيشتر شغل افراد دراين منطقه كشاورزي ودامداري مي‌باشد
گويش رازي گويش ويژه‌اي از زبان‌هاي ايراني است
اين گويش از لخاظ لغوي به گويش‌هاي باستاني ايران مي‌رسد و لغات خاصي دارد كه به زمان اشكانيان منصوب مي‌باشد. از لحاظ تاريخي اين شهر در دوران مختلف با عوامل طبيعي دچار تغيرات زيادي شده و هر از گاهي عواملي مثل سيل و زلزله بافت شهري و روستايي آن را به هم ريخته و گاهي جمعيت آن در طول تاريخ به ۵۰۰۰۰ هزار نفر هم رسيده‌است