گُل‌تپه يكي از شهرهاي استان همدان ايران است. اين شهر در جنوب غربي شهرستان كبودرآهنگ قرار دارد.

غار عليصدر كه معروفترين غار ايران است در بخش گل‌تپه قرار گرفته است.

ويكيپديا

قَهاوَند شهري است در استان همدان ايران. قهاوند مركز بخش شرا شهرستان همدان است. جمهيت شهر قهاوند ۲٬۷۵۷ نفر است. (سرشماري ۱۳۷۵ خ.).
از روستاهاي بزرگ بخش قهاوند مي‌توان به روستاي كوزره اشاره كرد

ويكيپديا

قُروه دَرجَزين شهري است در استان همدان ايران. قروه درجزين مركز بخش قروه درجزين شهرستان رزن است.اين شهر در فاصله 85 كيلومتري از مركز استان مي‌باشد و جزء توابع شهرستان رزن مي‌باشد.قروه درجزين داراي 2 دهستان (بنام‌هاي نير و شاهنجرين) و 26 آبادي مي‌باشد.
اكثر اهالي بخش قروه درجزين به كشاورزي مشغول بوده و محصولاتي از قبيل گندم، جو، انگور و ... كشت مي‌گردد. از نكات قابل توجه اين شهر، وسعت بازار نسبت به جمعيت آن مي‌باشد و دليل اصلي اين گستردگي وجود دهستان‌ها و آبادي‌هاي ذكر شده مي‌باشد.


توابع

بخش قروه در جزين داراي دو دهستان به نام هاي شاهنجرين و نير و 26 آبادي مي‌باشد. نام برخي از اين آبادي ها به شرح زير مي‌باشد: نظام آباد، كرفس، وسمق، شوند، سوار، درجزين، دهلق، پيري بيك، والاشجرد، رازين،ايمان، احمد آباد، پليكان، ركن، پشتجين، شركت، نوار، سوزن، كاج، پليكان، كهارد، بهكندان و ... .

صنعت

همانگونه كه ذكر شد اكثر اهالي بخش قروه درجزين به كشاورزي مشغول مي‌باشد. محصولات اصلي اين منطقه گنجدم، جو و انگور مي‌باشد. قروه در جزين داراي دو واحد صنعتي فعال به نام هاي سيمان هگمتان و مواد غذايي مينو عسل مي‌باشد. لازم به ذكر مي‌باشد كه از ساير طرح هاي اجرايي اين منطقه مي‌توان به فولاد الوند اشاره نمود كه هم اكنون در حال ساخت مي‌باشد.

فَرِسفَج شهري است در استان همدان ايران. فرسفج مركز بخش قلقل‌رود شهرستان تويسركان است و در جنوب باختري استان همدان قرار گرفته‌است.

ادامهٔ راه شهر همدان به تويسركان به دوراهي فرسفج مي‌رسد. در اين دوراهي يك راه به سوي شهرهاي كنگاور و كرمانشاه و راه ديگر به طرف شهرهاي فيروزان و نهاوند مي‌رود.

اين شهر در سرشماري عمومي نفوس و مسكن ۱۳۸۵ خورشيدي ۱۶۰۸ نفر جمعيت داشت كه از اين تعداد ۲۹۶ نفر آن بيسواد بودند.

شهرستان تويسركان در تقسيمات كشوري ۱۳۷۱ خ.، فقط دو شهر به نام‌هاي تويسركان و سركان داشت و در ۱۳۷۹ خ.، شهر فرسفج نيز جزو آن شد.

از معابر شهر فرسفج مي‌توان به چهارباغ كانون، خيابان‌هاي خليج فارس، ولي عصر، امام رضا، مرصاد، شهيد مدني، كوچه‌هاي امام محمدباقر، شهيد ذبيح‌الله بيات، ميلاد، ميعاد و امام علي و راه پارك كوهستاني (محل بازي كودكان) اشاره كرد.


لغت‌نامهٔ دهخدا به نقل از فرهنگ جغرافيايي ايران، جلد پنجم در مورد فرسفج مي‌نويسد: دهي است از دهستان قلقل‌رود شهرستان تويسركان، واقع در ۱۸ هزار گزي جنوب باختري شهر تويسركان و ۴ هزار گزي جنوب راه شوسه تويسركان به كرمانشاه و كنار رودخانه تويسركان. ناحيه‌اي است جلگه‌اي، سردسير و داراي ۱۵۱۶ تن سكنه. از قلقل‌رود مشروب مي‌شود. محصولاتش غلات، پنبه، حبوب و انواع ميوه است. اهالي به كشاورزي و گله‌داري گذران مي‌كنند. از صنايع دستي زنان قاليچه‌بافي است. راه مالرو دارد. يك پل آجري در جنگ بين‌المللي اول روي قلقل‌رود بنا شده كه راه شوسه حميل‌آباد از روي آن مي‌گذرد. داراي دبستان، دو مسجد، زيارتگاه، كاروانسراي شاه عباسي و ۱۰ باب دكان مي‌باشد.

فرسفج سه محله جانبي به نامهاي اميرآباد،فتح آباد و برگچه نيز دارد و روستاهاي تابع آن شامل منجان،چاشخوره،جرا(گرا)،برفيان،گليان،اكبرآبار،قاسم آباد،حاجي تو،يعقوب شاه (يعقوب آباد) ،قلي لاله سفلي و قلي لاله عليا مي‌باشند. مركز بهداشتي-درماني فرسفج ،درمانگاه گلوگاه در منطقه بوده و با داشتن هفت خانه بهداشت خدمات سلامت و درمان را در سطح گسترده‌اي به جمعيتي بالغ بر 8000 نفر ارائه مي‌كند.


اقتصاد

امروزه ناحيهٔ صنعتي فرسفج در كيلومتر ۱۵ جاده تويسركان - كنگاور قرار گرفته‌است و كارخانه‌هايي در آن مستقر شده‌اند.

شهرك گلخانه‌اي فرسفج نيز با ۹ واحد فعال، توليدات صيفي دارد كه به شهرهاي كرمانشاه، همدان، زنجان و تهران صادر مي‌شود.


آثار تاريخي

پل فرسفج در مجاورت شهر فرسفج و در نزديكي كاروانسراي شاه‌عباسي و در كيلومتر ۲۰ جاده تويسركان به كنگاور روي رودخانه قلقل‌رود بنا شده‌است از آثار تاريخي اين شهر است.

اين پل ۴۰۰ ساله كه در زمان شاه‌عباس صفوي ساخته شده در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار تاريخي كشور قرار گرفت.

كاروانسراي فرسفج نيز در سال ۱۳۸۷ خورشيدي به مجموعه‌اي براي توليد و ارائه صنايع دستي همدان تبديل شد.

برخي اشياء كهن يافت‌شده در فرسفج امروزه در موزه همدان نگهداري مي‌شود

ويكيپديا

فامَنين (فامِنين هم گفته مي‌شود) شهري است در استان همدان ايران. فامنين مركز بخش فامنين شهرستان همدان است. جمعيت شهر فامنين در سرشماري سال ۱۳۷۵ خورشيدي ۸۷۸۵ نفر بوده‌است.

فامنين در ۱۳۵ كيلومتري جادهٔ ساوه به همدان و در ۵۵ كيلومتري همدان واقع شده‌است.

غار قلعه‌جوق كه از آثار دورهٔ پيش از اسلام است از نقاط ديدني فامنين است.غار در منتهااليه شرق فامنين واقع شده‌است.


در قديم

در فرهنگ جغرافيايي ايران جلد ۵ دربارهٔ فامنين آمده‌است: قصبه‌اي از دهستان درجزين بخش رزن شهرستان همدان كه در ۳۱ هزار گزي جنوب قصبهٔ رزن به همدان واقع است. جلگه‌اي سردسير، مالاريائي و داراي ۴۱۷۰ تن سكنه‌است. آب آنجا از قنات تأمين مي‌شود و محصول عمده‌اش غلات، حبوبات، صيفي، لبنيات، و شغل اهالي زراعت و گله داري و صنعت دستي زنان قالي بافي است. داراي ۵۰ دكان و يك دبستان است. راه فرعي شوسه دارد

صالح‌آباد شهري در ۲۵ كيلومتري همدان با مختصات جغرافيايي ۳۴°۵۵′ شمالي و ۴۸°۲۱′ شرقي و از توابع شهرستان بهار است. جمعيت اين شهر به طور تقريبي ۸۰۰۰ نفر مي‌باشد.

اين شهر در كنار سه راهي جاده همدان -سنندج- كرمانشاه قراردارد.در اطراف اين شهر كوچك زمين‌هاي كشاورزي پراكنده ديده مي‌شود و بيشتر سيب‌زميني و گندم كشت مي‌گردد. يكي از شاخه‌هاي فرعي رودخانهٔ قره‌چاي از اين شهر مي‌گذرد و با ايجاد سدي كوچك از آن براي آبياري تاكستان‌ها و مزارع آنجا استفاده مي‌شود.

از سوغات معروف اين شهر به انگور و شيره آن مي‌توان اشاره كرد. اكثر مردم اين شهر مالك كاميون‌هاي كشنده ماك هستند؛ به طوري كه طبق سرشماري سال ۱۳۸۰ در اين شهر كوچك حدود هزار دستگاه از اين كاميونها در اين شهر وجود دارد و مشاغل صنعتي مرتبط در اين شهر رونق دارد.

سركان يكي از شهرهاي استان همدان در ايران است. اين شهر در شهرستان تويسركان و در جنوب دامنه‌هاي رشته كوه الوند واقع شده است. مختصات جغرافيايي سركان ۴۸ درجه و ۲۷ دقيقه طول شرقي و ۳۴ درجه و ۳۶ دقيقه عرض شمالي است. ارتفاع متوسط آن از سطح دريا ۲۰۴۰ متر و مساحت شهر ۲٬۰۲۶ كيلومتر مربع است. كوتاه‌ترين راه تا مركز استان ۱۰۱ كيلومتر و كوتاهترين فاصله با شهرهاي مجاور ۷ كيلومتر است كه با شهر تويسركان مي‌باشد.

جمعيت سركان تقريباً ثابت بوده (حدود ۵۴۰۰ نفر) و رشد نسبي بين سالهاي ۷۵-۳۵ ، سه صدم درصد بوده است. همچنين تراكم نسبي جمعيت در سركان ۷٫۲۶۷۶ نفر در كيلومتر مربع به دست مي‌آيد كه در مقايسه با استان (۹٫۶۲۸۸ نفر در كيلومترمربع،سال ۱۳۷۵) نشان دهنده كم بودن آن نسبت به استان مي‌باشد.

جغرافيا

شهر سركان به فاصله حدود ۶ كيلومتري شمال غربي تويسركان در دامنه كوه‌هاي الوند ودر كنار رود خانه سركان قرار دارد. شهر سركان از شمال و شرق به كوهستان الوند، از جنوب به شهرستان تويسركان واز غرب به شهرستان اسدآباد و شهر فرسفج محدود مي‌شود. سركان داراي آب و هواي ييلاقي و بسيار مطبوعي است و وجود انبوه درختان ميوه وچشمه‌هاي پر آب سركان را به يكي از زيباترين مناطق گردشگري استان تبديل كرده است.

تاريخ

شهر سركان به استناد شواهد بسيار داراي تاريخ كهني است. يكي از شواهد نام سركان مي‌باشد كه به نظر مي‌رسد از نام‌هاي ايراني و مربوط به دوره قبل از اسلام باشد.اما معناي سركان كه بعضي از ايران شناسان آلماني آن را «سرخان» ضبط كرده و گفته‌اند كه چون بر بالاي سرخ رود باشد پس بدان نسبت يافته است ولي اين نظر درست نيست. به احتمال قوي سركان به معناي بالاي كوه باشد چنان كه «حسن ابن محمد قمي» (قرن ۴) در مورد قريه سركان قم گويد كه: چون اردشير به بناي آن فرمود وآن را گفتند كه در كدام موضع بنا نهيم گفت: «افراسَراكان» يعني بر سر كوهي كه از آن رودخانه مي‌آيد پس آن ديه را بنا كردند و سركان نام نهادند.


تاريخ

شهر سركان به استناد شواهد بسيار داراي تاريخ كهني است. يكي از شواهد نام سركان مي‌باشد كه به نظر مي‌رسد از نام‌هاي ايراني و مربوط به دوره قبل از اسلام باشد.اما معناي سركان كه بعضي از ايران شناسان آلماني آن را «سرخان» ضبط كرده و گفته‌اند كه چون بر بالاي سرخ رود باشد پس بدان نسبت يافته است ولي اين نظر درست نيست. به احتمال قوي سركان به معناي بالاي كوه باشد چنان كه «حسن ابن محمد قمي» (قرن ۴) در مورد قريه سركان قم گويد كه: چون اردشير به بناي آن فرمود وآن را گفتند كه در كدام موضع بنا نهيم گفت: «افراسَراكان» يعني بر سر كوهي كه از آن رودخانه مي‌آيد پس آن ديه را بنا كردند و سركان نام نهادند.

شهرستان تفرش يكي از شهرستان‌هاي استان مركزي در ايران است. اين شهرستان از دو بخش مركزي و فراهان تشكيل شده‌است

تقسيمات كشوري
اين شهرستان در شمال شهرستان آشتيان و جنوب غربي ساوه واقع شده و مركز آن شهر تفرش است. از شمال به ساوه٬ از جنوب و مغرب به اراك، از شرق به قم محدود و مساحت آن حدود ۲۷۹۲ كيلومتر مربع است. در سال ۱۳۱۶ كشور ايران از نظر جغرافيايي به ده استان تقسيم شد و سلطان اباد با شمول قصبه‌هاي تفرش٬ فراهان، آشتيان و غيره به شهرستان تبديل و به نام اراك ناميده شد و تفرش تبديل به بخش گرديد.

 از سال ۱۳۳۷ از شهرستان اراك جدا و با بخشهاي فراهان، آشتيان، خلجستان و نيز دهستان رودبار تبديل به شهرستان گرديد و تابع استان تهران شد. شهرستان تفرش همانند ساير شهرستان‌هاي استان مركزي در پي تصويب نامه سال ۶۷ هئيت وزيران از استان تهران منتزع و جزء استان مركزي قرار گرفت. در سال ۱۳۷۰ شهرستان تفرش شامل ۱۳۱ آبادي بود.

شهرستان دليجان يكي از شهرستانهاي استان مركزي است و مركز آن شهر دليجان است. نراق ديگر شهر آن است

موقعيت و تقسيمات جغرافيايي
شهرستان دليجان در طول جغرافيايي ۵۰ درجه و ۱۶ دقيقه تا ۵۱ درجه و ۵ دقيقه و عرض جغرافيايي ۳۳ درجه و ۴۲ دقيقه تا ۳۴ درجه و ۱۸ دقيقه واقع شده شهر دليجان به‌عنوان مركز اين شهرستان در ارتفاع ۱۵۳۰ متري از سطح دريا قرار دارد اين شهرستان از شمال به استان قم و الز جنوب به استان اصفهان و از شرق به شهرستان كاشان و از غرب به شهرستان محلات همسايه بوده و مساحت آن ۲۱۷۰ كيلومتر مربع مي‌باشد كه در حد ۷٫۴ ٪ از مساحت استان است .

بر اساس تقسيمات كشوري شهرستان دليجان داراي دو شهر دليجان و نراق و يك بخش با نام بخش مركزي، چهار دهستان و صد آبادي داراي سكنه‌است كه از اين تعداد ۲۹ آبادي داراي ۲۰ خانوار و بيشتر هستند. دهستانهاي شهرستان دليجان عبارت‌اند از:

دهستان دودهك
دهستان هستيجان
دهستان جاسب
دهستان جوشق

شهرستان زرنديه با مركزيت شهر مامونيه يكي از شهرستانهاي استان مركزي ايران است. اين شهرستان در جنوب غربي تهران قرار گرفته و در سالهاي اخير از شهرستان ساوه جدا شد.

تقسيمات كشوري
شهرستان زرنديه داراي دو بخش به نامهاي بخش مركزي و بخش خرقان است. اين شهرستان داراي شش دهستان به شرح زير است:

دهستانهاي بخش مركزي:
دهستان حكيم آباد
دهستان خشك رود
دهستان رود شور
نقاط شهري: زاويه، مامونيه و پرندك.
دهستانهاي بخش خرقان:
دهستان الوير
دهستان عليشار
دهستان دوزج
نقاط شهري: رازقان
از نقاط ديدني آن مي‌توان به امامزاده منصور ( ع ) و چند امامزاده ديگر اشاره كرد . سر قلعه كه به گفته پيشينيان استراحت گاه مامون خليفه عباسي بوده است .

جمعيت
بنابر سرشماري مركز آمار ايران، جمعيت شهرستان زرنديه در سال ۱۳۸۵ برابر با ۵۷٬۵۵۰ نفر بوده است كه از اين ميان ۲۹٬۵۱۹ نفر مرد و بقيه زن بوده اند. اين شهرستان ۱۵٬۱۷۴ خانوار دارد

شهرستان آشتيان يكي از شهرستانهاي استان مركزي است

تقسيمات
اين شهرستان داراي يك بخش با نام بخش مركزي، يك نقطه شهري (آشتيان) و سه دهستان است:

دهستان سياوشان
دهستان گركان
دهستان مزرعه نو
در اين شهرستان ۱۰۱ آبادي وجود دارد.

جمعيت
بنابر سرشماري مركز آمار ايران ، جمعيت شهرستان آشتيان در سال ۱۳۸۵ برابر با ۱۹٬۴۵۴ نفر بوده است كه از اين ميان ۹٬۰۱۴ نفر مرد و بقيه زن بوده‌اند

سرشناسان
علامه سيد جلال‌الدين آشتياني فيلسوف و عارف نامدار معاصر
دكتر عبدالعظيم قريب پدر علم زمين شناسي ايران
دكتر محمد قريب بنيانگذار طب كودك در ايران
استاد عبدالعظيم قريب ، بنيانگذار ادبيات نوين فارسي
سعيد كاظمي آشتياني، رئيس پژوهشكده رويان
مرزا حسن آشتياني، از علماي موثر در تحريم تنباكو
عباس اقبال آشتياني، اديب
احمد قوام نخست وزير پهلوي
ميرزا مهدي آشتياني(فيلسوف شرق)
پروين اعتصامي(بزرگترين شاعر زن ايران)
ميرزا احمد آشتياني
ايت الله ابوالقاسم دانش آشتياني *محمد مصدق، نخست‌وزير ايران در نهضت ملي شدن صنعت نفت

غلامرضا دانش آشتياني، نماينده شهيد مردم تفرش و آشتيان در انفجار دفتر حزب جمهوري اسلامي