شهرستان پارس‌آباد يكي از شهرستانهاي استان اردبيل ايران است.نام قديمي اين شهرستان "مغان" مي‌باشد.

تقسيمات كشوري
اين شهرستان از ۳ بخش و ۶ دهستان تشكيل شده است.

بخش مركزي شهرستان پارساآباد مغان
دهستان ساوالان
دهستان قشلاق شمالي
شهرها: پارساآباد مغان

بخش اصلاندوز
دهستان اصلاندوز
دهستان قشلاق غربي
شهرها: اصلاندوز

بخش تازه‌كند
دهستان محمودآباد
دهستان تازه‌كند

شهرستان خلخال در جنوب استان اردبيل واقع شده‌است و مركز آن شهر خلخال است. اين شهرستان از طرف شمال به شهرستان كوثر از طرف شرق به استان گيلان از طرف جنوب به استان زنجان و از طرف مغرب به شهرستان ميانه حدود مي‌شود. شهرستان خلخال در ۴۸ درجه و۳۲ دقيقه طول جغرافيايي و۳۷ دقيقه و۳۷ درجه عرض جغرافيايي از نصف النهار گرينويچ قرار گرفته‌است.

اقليم و آب وهوا
شهر ستان خلخال يك منطقه كوهستاني است كه ارتفاع آن از شرق به غرب و از شمال به جنوب كاهش مي‌يابد رشته كوههاي تالش درشرق آن از شمال به جنوب كشيده شده‌است كه مانند سدي ميان درياي مازندران و استان گيلان و آذربايجان قرار گرفته‌است به طوريكه بر خلاف دامنه‌هاي شرق در دامنه‌هاي غربي آن در منطقه خلخال به جهت كاهش باران و خشكي هوا پوشش گياهي انبوه و چشمگيري ديده نمي‌شود در اين شهرستان رود مهم قزل‌اوزن و شاخه‌هاي آن مانند شاهرود آرپاچاي و شنگ‌آباد به طرف جنوب جريان داشته و سرانجام به درياي مازندران مي‌ريزد اين منطقه از لحاظ آب وهوا داراي تابستانهاي معتدل و رمستانهاي سرد است به لحاظ موقعيت‌هاي جغرافيايي و شرايط كوهستاني اين منطقه داراي جالبترين منابع آب‌هاي گرم معدني است كه مهم‌ترين آنها آب گرم معدني خلخال سويي در بخش سنجد در فاصله شهرهاي گيوي و خلخال مي‌باشد مقدار بارندگي سالانه ثبت شده در ايستگاهها در سال ۱۳۷۹ حدود۸ /۳۱۲ ميليمتر بوده‌است كه نسبت به سال پيش از آن در حدود ۱۰ درصد نشان مي‌دهد.

جمعيت
بر اساس آخرين سرشماري نفوس و مسكن در سال ۱۳۷۵ شهرستان خلخال داراي ۱۰۴۴۵۴ نفر جمعت بوده‌است اين شهرستان ۵۳۲۵۸ نفر و۵۱۱۹۶ نفر مرد بوده‌است كه نشان دهنده نسبت جنسي ۹۶ است به عبارت دِگر در مقابل هر ۱۰۰ نفر زن ۹۶ نفر مرد وجود داشته‌است اين نسبت براي اطفال كمتر از يكساله ۱۰۶ وبراي بزرگسالان (۶۵ ساله و بيشتر)۱۲۳ بوده‌است نسبت‌هاي مذكور در نقاط شهر ي به تر تيب ۱۰۳و ۱۰۹ ودر نقاط روستايي ۱۰۷ و ۱۳۰ بوده‌است از جمعيت اين شهرستان ۴۳ درصد در گروه سني كمتر از ۱۵ ساله ۵۱ درصد در گروه ۱۵-۶۴ ساله و ۶ درصد در گروه سني ۶۵ ساله و بيشتر قرار داشته‌اند و سن بقيه افراد نيز نامشخص بوده‌است شهرستان خلخال داراي ۲۰۳۴۲ خانوار بوده كه از اين تعداد خانوار ۸۹۱۶ خانوار شهري و۱۱۴۷۲۶ خانوار روستايي بوده‌اند.

سهم جمعيت شهرستان خلخال از جمعيت كل استان در سال ۱۳۷۵ برابر ۹/۶درصد وسهم جمعيت شهري و روستايي اين شهرستان از جمعيت شهري و روستايي كل استان به ترتيب برابر ۷/۲ درصد و ۱۱/۴ درصد بوده‌است.

تقسيمات كشوري
بخش مركزي شهرستان خلخال
دهستان خانندبيل شرقي
دهستان خانندبيل غربي
دهستان سنجيدشرقي
شهرها: خلخال

بخش خورش رستم
دهستان خورش رستم جنوبي
دهستان خورش رستم شمالي
شهرها: هشتجين

بخش شاهرود شهرستان خلخال
دهستان پلنگا
دهستان شال
دهستان شاهرود
شهرها: كلور

زبان مردم بخش مركزي و عمده روستاهاي اين شهرستان تركي آذري مي‌باشد. در برخي از روستاها و بخش‌ها زبان‌هاي تالشي، تاتي و كردي نيز رواج دارد.

از روستاهاي تات‌زبان اين شهرستان مي‌تواند به اسبو، اسكستان، دِرَوْ، شال، دز، لرد، كرن، گيلوان اشاره كرد.[۱] شهر كلور نيز از شهرهاي تات‌زبان است

شهرستان سرعين يكي از شهرستان‌هاي استان اردبيل است. مركز اين شهرستان شهر سرعين مي‌باشد. شهرستان سرعين در تاريخ سوم خرداد ۱۳۸۸ خورشيدي تأسيس شده‌است.

تقسيمات كشوري
بخش مركزي
دهستان آبگرم
دهستان آلوارس
شهرها: سرعين

بخش سبلان
دهستان ارجستان
دهستان سبلان

شهرستان كوثر، با مركزيت شهر گيوي و وسعت تقريبي ۱۲۴۵ كيلومتر مربع، حدود ۱۵۰۰ متر از سطح دريا ارتفاع دارد. شهرستان كوثر در ۴۸ درجه و ۲۹ دقيقه طول جغرافيايي در فاصله ۸۵ كيلومتري اردبيل و حدود ۳۰ كيلومتري قرار دارد.اين شهرستان از شمال با شهرستان اردبيل، از شرق با شهرستان خلخال، از غرب و جنوب با شهرستان‌هاي نير و ميانه همسايه‌است.شهرستان كوثر يكي از شهرستانهاي استان اردبيل ايران است.

تقسيمات كشوري
بخش سنجبد شهرستان خلخال در سال ۱۳۷۵ با مركزيت گيوي به شهرستان كوثر تبديل شد.اين شهرستان از ۲ بخش و ۴ دهستان تشكيل شده‌است.

بخش مركزي شهرستان كوثر
دهستان سنجبد شمالي
دهستان سنجبدغربي
شهرها: گيوي

بخش فيروز
دهستان زرج آباد
دهستان سنجبد جنوبي

مردم، زبان و مذهب
ساكنان شهرستان كوثر ترك آذربايجاني و به زبان تركي آذربايجاني سخن مي‌گويند. مردم شهرستان كوثر داراي مذهب شيعه (دوازده امامي)هستند.

مردم روستاهاي هشين و علاءالدين به ترتيب از لحاظ مذهب و زبان متفاوت از ساير نقاط شهرستان است:

روستاي هشين داراي ساكنان ترك آذربايجاني، سني مذهب
روستاي علاءالدين ساكنان تات و به زبان تاتي (قابل فهم براي مردم شهر كلور شهرستان خلخال)سخن مي‌گويند و شيعه دوازده امامي هستند.

آثار تاريخي و طبيعي
پل تاريخي فيروزآباد
پل پرديس
منبر مشهور مسجد مشكول
دليكلي داش
داش بلاغ
رستم داشي
زنجيرو پير
دربند
ايستي سو
داش حامام
بوزلوق

پوشش گياهي
پوشش گياهي اين شهرستان، استيپي و در ارتفاعات، بصورت مرتع و چمنزار است. اين شهرستان داراي مراتع و چراگاههاي طبيعي، به وسعت بيش از ۱۰۰۰۰۰ هكتار و داراي جنگلهاي طبيعي نيز، با وسعت ۲۰۰۰ هكتار است.

زالزالك
پسته وحشي
گلابي وحشي
انواع گون

پوشش جانوري
خوك و گراز وحشي
گرگ، روباه، شغال
خرگوش، جوجه تيغي، گورگن (پرسوخ)

سدهاي شهرستان
سد خاكي (هسته رسي) گيوي روي رودخانه گيوي چاي در حال احداث است
سد خاكي قره قشلاق
سد خاكي سيرابيل پردستلو
سد خاكي ليكوان

دانشگاه پيام نور
اولين مركز آموزش عالي شهرستان با عنوان دانشگاه پيام نور - واحد گيوي در سال ۱۳۸۴ تاسيس گرديده و به پذيرش دانشجو مي‌پردازد

روستاهاي شهرستان كوثر
شهرستان كوثر، مشتمل بر دو بخش و ۴ دهستان و ۱۲۱ روستا است، كه ۱۸ روستاي آن خالي از سكنه بوده و در مجموع، از نقاط كم تراكم استان اردبيل محسوب شده و روستاهاي آن از پراكندگي بسيار زيادي برخودار هستند.

آرپا چاي
قره قشلاق
گل قشلاق
گلين قشلاقي
ينگجه قشلاق
آغجه قشلاق
آقباش
قوزلو
اوچ بلاغ
پيربيداغ
پيرآغاج
باغچه جيق
قالين قيه
صوفلو
قوزلو
ايلخچي
سقاواز
كول تپه
قره بلاغ
اسفرنجان
قلعه جيق (بنماران)
سلوكلو گل (سولوكلو گول)
هواشانق (هاواشان)
داش گزور (گزور عليا)
چاي گزور (گزور سفلي)
يوز ناب
نصرآباد
ني احمد بيگ
كمق (كموق)
كرندق
افشار
ترك
دوگر
مشكول
علاءالدين
زاويه كرد
پير زمان
احمد آباد
زناب
دولت آباد
عظيم آباد
گيلاندوز
زرج آباد
زاويه زرج آباد
رستم آباد
بورستان
ام آباد
امير آباد
پرو (فاراب)
سنگ آباد
پارس آباد
آلوار (علي آباد)
كئجين
شوير (شويور)
سوره برق (سوره بوره)
گرگ آباد (كرگه بد، سعيد آباد)
شهسوارلو
آقا ميرلو
پرگو
توشمانلو (دوشمنلو)
چالگرود (چرللي)
ايستي سو (آبگرم - كيوي سو)
مرشت
جغناب
تبريزق
لكندشت (لكن داش)
ابلي عليا (يوخاري ايبلي)
ابلي سفلي (آشاغي ايبلي)
گنجگاه
پردستلو
هريس
آفتابه (آفتافا)
هل آباد
فيروزآباد
سكرآباد
هشين
بنه خلخال
عرصه دوگاه
گيلاندوز
ليكوان
گليجان
آلو
آلانكش
بنيادآباد
ميكائيل آباد
خلفلو
نوده
كول تپه
شرج آباد
جعفرلو
ناوند
نرلو
ناطور
شرف آباد
مجدار
زند - خالي از سكنه
نيلق

گردشگري
از مشخصات و و يژگي‌هاي گيوي وجود مناظر طبيعي و كوههاي مشجر و پاركهاي زيباست از مناظر مهم و ديدني و توريستي مي‌توان آبگرم (ايستي سو)، و محيط دلپذير و آرام منطقه و هواي لطيف كوهستان و مناطق زيباي طبيعي و اثرات شفابخش آبهاي معدني كه همه ساله، در تابستان مسافران زيادي را از شهرهاي بزرگ مخصوصاً تهران به خود جذب مي‌كند، نام برد. از ديگر مناظر و چشم‌اندازهاي طبيعي، رستم داشي (سنگ رستم)، داش حمام (حمام سنگي)، سنج روپير، يخچال طبيعي (بوزلوخ)، دربند روستاي هواشانق، سرمستان يا سلمستان، دربند مشكول، منبر مشكول، پل فيروزآباد و سدهاي خاكي از جمله سد خاكي قره قشلاق را مي‌توان نام برد.

شهرستان گِرمي يا مُغان يكي از شهرستان‌هاي استان اردبيل در ايران است.اين شهرستان در شمال غربي كشور و شمال استان اردبيل بين 38درجه و50 دقيقه تا 39درجه و10دقيقه عرض شمالي از خط استوا و47درجه و25دقيقه تا 48درجه و12دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ واقع شده‌است. مساحت شهرستان گرمي 2/1725كيلومتر مربع مي‌باشد كه معادل 33 درصد مساحت كل مغان و 6/9درصد مساحت استان اردبيل مي‌باشد

شهر گرمي مركز شهرستان گرمي است. اين شهرستان قبلا مركز شهرستان مغان بود كه شامل شهرستان‌هاي كنوني گرمي، پارس آباد و بيله سوار مي‌باشد.شهرستان گرمي از شمال با شهرستانهاي بيله سوار و پارس آباد , از غرب به شهرستان اهر (آذربايجان شرقي) از جنوب به شهرستان مشگين شهر و از شرق به جمهوري آذربايجان (بخش‌هاي جليل‌آباد و يارديملي) همسايه‌است.

جغرافيا و طبيعت
شهرستان گرمي از جنوب به دامنه كوههاي صلوات , از شمال به كوههاي خروسلو از غرب به رود دره رود و از شرق به بالهارود محدود مي‌شود.

پست ترين نقطه شهرستان در شمالغرب شهرستان و در روستاي خان محمدلو واقع است كه حدود ۲۴۰ متر از سطح دريا ارتفاع دارد و مرتفع ترين نقطه شهرستان كوههاي صلوات در جنوب است كه به حداكثر ۲۵۰۰ متر ارتفاع دارد. رودهاي مهم شهرستان عبارتند از: بالهارود , دره رود, سامبول چايي , زنگير چايي, گرمي چايي, داش ديبي. بارش سالانه در شهرستان از شرق به غرب و از جنوب به شمال كاهش مي‌يابد به طوري كه بارش در منطقه داش ديبي (منتهي اليه شرق شهرستان) به ۵۰۰ ميليمتر در سال و در منطقه خان محمدلو (منتهي اليه شمالغربي شهرستان) به كمتر از۲۵۰ ميليمتر مي‌رسد. بطور كلي ميزان بارش در شهرستان از متوسط بارش كشور بيشتر است و موجب شده تا تا كشاورزان آن به محصول خوبي از غلات وحبوبات خصوصا گندم، جو، نخود و عدس دست يابند.

جمعيت اين شهرستان در سال ۱۳۸۵ به حدود ۱۲۸ هزار نفر رسيد.مردم اين شهرستان مسلمان و ۹۹٪ شيعه مي‌ باشند و به زبان تركي آذربايجاني سخن مي‌گويند

جاذبه‌هاي گردشگري
شهرستان گرمي آب وهوايي مطبوع و خنك در تابستان و زمستانهايي نه چندان سرد دارد. وجود كوه‌هاي سر سبز، چشمه ساران متعدد، درياجه سد گيلارلو، منطقه جنگلي اني و آليله، نوار مرزي آذربايجان، رودخانه‌هاي دره رود، بالهارود، جيين چايي، روستاهاي تنگ، قوزلو، داش ديبي، بيك باغي، افجه، مولان، قيز قالاسي ، آوسوران (av,soran)(مكاتبات دولتي افسوران)، سالالا ( سلاله) و ساير روستاهاي منطقه قره آغاج از جاذبه‌هاي ديدني آن مي‌باشد.

تاريخ
قدمت تاريخي اين شهرستان چند هزار سال هم تخمين زده مي‌شود. آثار و اشياء تاريخي ارزشمند مربوط به دورهٔ ايران باستان كه از منطقهٔ گرمي كشف شده در موزهٔ كاشان نگهداري مي‌شود. تپه باستاني (آغامعلي تپه سي)سند معتبري از پيشينه تاريخي اين شهربوده كه در ۹ كيلومتري شهر و در نزديكي روستاي (شوكورلو) واقع است. همچنين اولين پارچه بافته شده در ايران در روستاي سالالا (در مكاتبات دولتي سلاله) از توابع شهرستان گرمي كشف شده كه هم اكنون در موزه ملي ايران نگهداري مي‌شود.

شهرستان نمين يكي از شهرستانهاي استان اردبيل ايران است. مركز آن شهر نمين است كه مردم اين شهرستان به زبانها ي آذري وتالشي تكلم مي‌كنند.

تقسيمات كشوري
اين شهرستان از ۳ بخش و ۷ دهستان تشكيل شده‌است.

بخش مركزي شهرستان نمين
دهستان دولت‌آباد
دهستان گرده
دهستان ويلكيج شمالي
شهرها: نمين

بخش ويلكيج
دهستان ويلكيج جنوبي
دهستان ويلكيج مركزي
شهر: آبي بيگلو

بخش عنبران
دهستان عنبران
دهستان ميناباد
شهرها: عنبران

اقتصاد و صنايع
صنايع دستي مانند گليم عنبران از توليدات شهرستان نمين داراي شهرت جهاني است
بيش از ۶۷هزار هكتار سطح زير كشت
۴۰ واحد دامداري صنعتي (پرورش بيش از ۱۷۰ هزار رأس گوسفند و بره، بز و بزغاله، تعداد ۴۶ هزار رأس گاو و گاوميش)
۵۹ واحد پرورش مرغداري‌هاي صنعتي (توليد بيش از ۳/۱ توليدات مرغ (گوشت سفيد) استان اردبيل.)
۷۰ واحد كارخانجات و كارگاه‌هاي توليدي صنعتي و معدني فعال، ناحيه صنعتي نوجه‌ده و شهرك صنعتي.
كارخانه‌هاي بزرگ سيمان –توليد لوله‌هاي پلي‌اتيلن و پروپلين-تصفيه روغن موتور-بتن آماده-آرتاسويول لوله‌هاي بزرگ فاضلاب‌پركني و بسته‌بندي و انجماد مرغ-كوره‌هاي آجرپزي-بلوك‌زني و تيرچه بلوك
كارخانه‌هاي دردست اجرا: آجر ماشيني كيان‌بهساز-آرتاپلاست، توليد پلاستيك چندلايه-آرتاذوب، قطعات خودرو.

شهرستان نير يكي از شهرستانهاي استان اردبيل ايران است. مركز آن شهر نير است.

تقسيمات كشوري
اين شهرستان از ۲ بخش و ۵ دهستان تشكيل شده است.

بخش مركزي شهرستان نير
دهستان دورسون خواجه
دهستان رضاقلي قشلاق
روستاها:قره تپه شهرها: نير

بخش كوراييم
دهستان مهماندوست به مركزيت روستاي مهماندوست
دهستان يورتچي شرقي
دهستان يورتچي غربي
شهرها: كوراييم

آبي‌بيگلو شهري است در بخش ويلكيج شهرستان نمين استان اردبيل ايران.

اين شهر در حدود سال ۱۳۷۷ خورشيدي از روستا تبديل به شهر شده‌است.اين شهر به دليل موقعيت ارتباطي خود بين روستاهاي اطراف وشهرهاي نمين و اردبيل داراي رشد روز افزون است

اين شهر در نزديكي جنگل فندق‌لو قرار گرفته و در روزهاي تعطيل خانواده‌هاي زيادي از شهرهاي اطراف براي گذراندن روز تعطيل خود به آن‌جا مي‌روند. در يك كيلومتري اين شهر يكي از انشعابات رودخانه آجي چاي وجود دارد كه رودخانه‌اي فصلي مي‌باشد

استان اردبيل

استان اردبيل يكي از استان‌هاي ايران است كه در شمال غربي اين كشور واقع شده است. مساحت اين استان ۱۷۹۵۳ كيلومتر مربع (حدوداً ۱٫۰۹ درصد از مساحت كل كشور) و جمعيت آن بر اساس سرشماري سال ۱۳۸۵ برابر يك ميليون و ۲۲۸ هزار نفر مي‌باشد. مركز اين استان شهر اردبيل است و بر طبق آخرين تقسيمات كشوري، شامل ۹ شهرستان، ۲۵ بخش، ۲۱ شهر و ۶۶ دهستان مي‌شود. اين استان در سال ۱۳۷۲ از استان آذربايجان شرقي جدا و به استاني مستقل تبديل شد.

استان اردبيل يكي از مناطق گردشگري در ايران است. يكي از ويژگي‌هاي اين استان آب و هواي مطبوع و خنك اين منطقه در فصول بهار و تابستان مي‌باشد. مجتمع هاي آبگرم سرعيندر ۳۵ كيلومتري غرب شهر اردبيل يكي از مشهورترين مناطق گردشگري استان اردبيل مي باشد كه در فصول گرم بخصوص تابستان ، ميزبان دهها هزار گردشگر از اقصا نقات ايران و كشورهاي خارجي است. سرعين بيشترين هتل و هتل آپارتمانها را با جمعيت نسبتا كم ساكن در خود ، در مقايسه با ساير مناطق گردشگري ايران دارد. گفته مي شود حدود ۷۰ هتل ، هتل آپارتمان و مهمان پذير در اين شهر توريستي كوچك موجود است.

مردم اردبيل
اكثر ساكنان استان اردبيل را، آذري‌ها تشكيل مي‌دهند كه به‌زبان تركي آذربايجاني تكلم مي‌كنند. البته در پاره‌اي از نواحي شهرستان نمين در شرق استان، زبان‌هاي تاتي و تالشي نيز در بين مردم تلكم مي‌شوند.

جغرافياي اردبيل
استان اردبيل يكي از استان‌هاي شمال غربي ايران محسوب مي‌شود. اين استان از شمال به جمهوري آذربايجان، از سمت غرب به استان آذربايجان شرقي، از سمت شرق به استان گيلان كوههاي تالش و از سمت جنوب به استان زنجان محدود شده‌است.

جمهوري آذربايجان
گيلانكوههاي تالش آذربايجان شرقي
اردبيل

زنجان

گردشگري استان اردبيل

چشمه‌هاي آب معدني
يكي از مهم‌ترين جاذبه‌هاي گردشگري استان اردبيل، چشمه‌هاي آبگرم اين استان واقع در شهر سرعين در ۳۰ كيلومتري شهر اردبيل است. در اين شهر، ۸ چشمه آبگرم معدني وجود دارد. علاوه بر اين، ۱۴ چشمه‌ آب معدني ديگر در شهرهاي ديگر استان از جمله نير، خلخال و مشگين‌شهر وجود دارد.

سبلان
نوشتار اصلي: سبلان
كوهستان سبلان در جنوب شرقي مشكين شهر و در فاصله ۲۵ كيلومتري آن واقع شده است. اين كوهستان داراي پوشش گياهي متنوعي است و بيش از ۳۰۰۰ گونه گياهي در آن شناسايي شده است. اين كوه، يكي از آتشفشان‌هاي خاموش كشور محسوب مي‌شود و ارتفاع بلندترين قله اين كوه كه سلطان ساوالان نام دارد، ۴۸۰۰ متر از سطح دريا مي‌باشد.

آرامگاه شيخ صفي‌الدين اردبيلي
نوشتار اصلي: بقعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي
بقعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي يكي از ده اثر باستاني مهم كشور به‌شمار مي‌رود. اين بنا در سال ۷۶۵ هجري بنا شده‌است و در طول زمان مورد احترام پادشاهان صفوي بوده‌است. بناي كنوني اين بقعه شامل مجموعه‌اي از گورهاي شاهان و شاهزادگان صفوي و چند ساختمان ديگر (ازجمله مسجد، چيني‌خانه، حرم‌خانه و ...) مي‌شود. در سال ۱۳۸۶ تلاش‌هايي براي ثبت اين اثر در فهرست آثار جهاني يونسكو آغاز شده‌است.

درياچه شورابيل
درياچه شورابيل درحريم شهري اردبيل قراردارد و شهركهاي كوثر . مهر . راه وترابري. دادگستري . وليعصر و دانشگاههاي محقق اردبيلي .پيام نور . علوم پزشكي و نمايشگاه بين المللي اردبيل درحاشيه اين درياچه قرارگرفته اند. جهت اقامت توريست خارجي وميهمانان داخلي هتل شورابيل بادرجه بندي دوستاره تاپ درساحل شمالي درياچه و مجتمع توريستي كوثر با درجه بندي سه ستاره تاپ و با امكانات چهل وشش واحد سوئيت ويلائي وسالن كنفرانس وسالن همايش ودوباب رستوران .كافي شاپ . كافي نت وسالن ورزشي درزميني به وسعت 26125 متر مربع درساحل جنوبي درياچه شورابيل ساخته شده است درياچه شورابيل كه مساحت آن ۱۲۰ هكتاروبراي مصارف كشاورزي قابل استفاده بوده و در حال حاضر نوعي ماهي در آن پرورش داده مي‌شود.

كوهستان اردبيل
كوه و رشته‌كوه سبلان، شناخته شده‌ترين منطقه كوهستاني استان اردبيل محسوب مي‌شوند. ساير ارتفاعات واقع در اين استان عبارت‌اند از:

ارتفاعات تالش
صلوات داغ
خروسلو
رودخانه‌هاي اردبيل
قسمتي از مسير عبور رودخانه مرزي ارس و رودخانه قزل‌اوزن از استان اردبيل عبور مي‌كند. ساير رودخانه‌هاي اين استان عبارت‌اند از:

قره‌سو
دره‌رود
خياوچاي
نمين‌چاي

درياچه‌هايي كه در استان اردبيل واقع شده‌اند عبارت‌اند از:

درياچه شورابيل
درياچه شورابيل درحريم شهري اردبيل قراردارد و شهركهاي كوثر . مهر . راه وترابري. دادگستري . وليعصر و دانشگاههاي محقق اردبيلي .پيام نور . علوم پزشكي و نمايشگاه بين المللي اردبيل درحاشيه اين درياچه قرارگرفته اند. جهت اقامت توريست خارجي وميهمانان داخلي هتل شورابيل بادرجه بندي دوستاره تاپ درساحل شمالي درياچه و مجتمع توريستي كوثر با درجه بندي سه ستاره تاپ و با امكانات چهل وشش واحد سوئيت ويلائي وسالن كنفرانس وسالن همايش ودوباب رستوران .كافي شاپ . كافي نت وسالن ورزشي درزميني به وسعت 26125 متر مربع درساحل جنوبي درياچه شورابيل ساخته شده است

‌درياچه نئور
درياچه شورگل
درياچه نوشهر
درياچه آلوچه
درياچه كمي‌آباد
درياچه ملااحمد
مرداب قره‌سو
[ويرايش] جنگل‌ها
جنگل‌هاي اطراف جاده آستارا به اردبيل موسوم به گردنه حيران مجموعه جنگل‌هاي 'فندق‌لو پيكره سنگي بابا داوود عنبران از جمله جنگل‌هاي واقع در استان اردبيل هستند.

صنعت
استان اردبيل در حال حاضر داراي ۸ شهرك صنعتي است. اين استان همچنين داراي كارخانجات بزرگ نساجي، سيمان، ذوب آهن و كشت و صنعت مي‌باشد.

صنايع دستي استان اردبيل
گليم عنبران، جاجيم، شال، مسندعنبران، سفال، صنايع چوب مانند معرق، منبت و خراطي، مصنوعات چرمي و قالي بافي (قاليچه قوباي اردبيل بسيار معروف است) قلاب بافي، مفرش، خورجين، ورني (ورني و زيرانداز حاوي رنگ‌ها و طرحهايي برگرفته از طبيعت زيباي آذربايجان، بيشتر توسط عشاير شاهسون دشت مغان بافته مي‌شود).

غذاهاي محلي استان اردبيل
آش شير، آش دوغ، پيچاق قيمه، كوفته، لَوَنگي، خشيل، هرا، قويماق، ترشي قرمه، ساج ايچي سبزي قرمه، آب پياز، آش اوماج، آَش يارما، بزباش، خورشت قاتق، تاس‌كباب، چيغيرتما، حلوا زرد، تر حلوا، حلواي زنجبيل، قيساوا و قيقاناق.

سوغات استان اردبيل
مسند عنبران سرشير، كره، حلواي سياه، آبنبات، شيرينيهاي محلي و تخمه آفتابگردان، عسل خالص سبلان، عصاره شهدآميز گلهاي رنگارنگ و عطرآگين طبيعت سرسبز سبلان مشهورترين سوغات منطقه مي‌باشد. حلواي سياه استان به صورت معجوني از جوانه گندم و كره طبيعي نشاط بخش و مقوي است..[۲۳]

گونه‌هاي زباني اردبيل
استان اردبيل باتوجه به‌وسعت كم خود، داراي تنوع زباني قابل توجهي مي‌باشد دركنار زبان تركي آذربايجاني كه اكثريت ساكنان استان، به‌آن تلكم مي‌كنند، زبان‌ تالشي در شهرستان نمين وبخش عنبران و تاتي نيز، در اكثر روستاهاي بخش‌ شاهرود شهرستان خلخال ، تلكم مي‌شود.[۲۴]

جاذبه هاي تاريخي شهرستان :
از مهمترين آثار تاريخي اين شهرستان قيزقلعه سي ( قلعه دختر ) كه ثبت تاريخي اين قلعه سال 629 ميلادي است در كنار رودخانه برزند در 17 كيلومتري شمال شهر گرمي دژ مستحكم و بزرگي جلب توجه مي كند و به
قيز قلعه سي مشهور است و جزو شهرستان بيله سوار به شمار مي رود . سبك و نام بنا و قدمت آنرا به دوران اشكاني و ساساني منسوب مي دانند

از ديگر آثار باستاني مي توان تپه هاي باستاني ، سكه هاي مربوط به دوره اشكاني و ساساني ظروف سفالي متعلق به عصر حجر قديم و جديد و كاروانسراي مخروبه در منطقه خروسلو از دوران صفويه نام برد . نيز گمرك بيله سوار ساختمان قديم از آثار تاريخي اين شهرستان مي باشد كه حداقل 90 سال قدمت تاريخي دارد كه در گذشته يكي از مهمترين گمركات كشور به حساب مي آمده است . و از ديگر آثار تاريخي قبرستان شهداي گمنام شهريور 1320 در شهر بيله سوار مي باشد .









جاذبه هاي تاريخي و فرهنگي شهرستان بيله سوار

اكتشافات باستانشناسي و آثار بدست آمده از منطقه نشان ميدهد كه در اثر مساعدت عوامل طبيعي در اعصار قديم ، ناحيه بيله سوار محل سكونت اوليه انسانها بوده است .

شهر تپه سي ، ياريم تپه ، مدرسه امام خميني ، شاه تپه بيله سوار ، قيزقلعه سي ( قلعه دختر ) ، تپه جعفرقلي قشلاقي از آثار ديدني اين شهرستان به شمار مي آيد .

جاذبه هاي طبيعي شهرستان :
بيله سوار در سرزمين جلگه اي و هموار بنا شده است ، از جمله جاذبه هاي طبيعي اين شهرستان رودخانه بالهارود است كه از كوههاي لنگان و خروسلو سرچشمه مي گيرد و به چاله محمود آباد مي ريزد و با جاري شدن آب رودخانه نبض حيات در بيله سوار به تپش در مي آيد .
كوههاي خروسلو كه از جمله كوههاي سرسبز منطقه با ارتفاع 1096 متر مرتفع ترين و پر جاذبه ترين طبيعت اين شهرستان به شمار مي آيند .
ارتفاع اين شهر از سطح دريا 90 متر است ، بيشترين ميزان بارندگي در ماههاي فروردين ، ارديبهشت و خرداد است متوسط بارندگي در فصل زمستان برابر 28 ميلي متر بوده و 5/3 درصد مجموع بارندگي سالانه را تشكيل مي دهد .